Ekonominin gidişatı konusunda en önemli göstergelerden birisi olan güven endeksleri alarm veriyor. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi (TEPE), Ekim 2016’da son 7 yılın en düşük değerini aldı.
Perakende Güven Endeksi (TEPE) çalışması kapsamında her ayın ilk iki haftasında illerde ticaretin yoğun olduğu bölgelerde yer alan işletmeler ile telefon görüşmeleri yapılıyor. 2008’den bu yana yürütülen endeksin hesaplanmasında, geçtiğimiz üç ayda gerçekleşen satışlar, mevcut stok ve önümüzdeki üç ay için satış beklentileri kullanılıyor.
Perakende sektöründe güveni yansıtan TEPE; yiyecek, içecek, tekstil, hazır giyim, ev aletleri, mobilya, otomotiv, bakkal, market, büyük mağazalar olmak üzere tüm sektörü kapsayacak şekilde hesaplanıyor.
Ekim 2015’e göre de düşüş var
TEPAV’ın 82.’sini yayımladığı Perakende Güven Endeksi (TEPE) verilerine göre, Ekim ayında hem bir önceki aya göre hem de geçen yıla göre azalan perakende güveni, son 7 yılın en düşük değerini aldı. Bu işletmelerin geçen üç ayda işlerinin kötü gitmesinden ve gelecek üç ayda da işlerin düzelmeyeceği beklentisinden kaynaklandı.
Ekim ayında -17,4 puan değerini alan TEPE, bir önceki aya göre 6,9 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 13,4 puan azaldı. TEPE değerinin azalmasında; geçtiğimiz üç ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili oldu.
AB-28 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans!
Geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu, önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri hem Ekim 2015’e hem de Eylül 2016’ya göre azalırken, perakende güveninin sadece “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektöründe arttığı gözlendi. Türkiye, geçen yıla göre AB-28 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi.
Perakende satışlarda düşüş
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ise Perakende Satış Hacim Endeksi, Eylül 2016 verilerini açıkladı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,4 azaldı. Eylül’de gıda, içecek ve tütün satışları %0,1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %1,8 azalırken, otomotiv yakıtı satışları ise %1,9 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacim endeksi (2010=100), Eylül 2016
Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi Eylül 2016’da bir önceki yılın aynı ayına göre %1,0 arttı. Aynı ayda gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %1,1, otomotiv yakıtı satışları %5,0 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları ise %3,2 azaldı.
Perakende ciroları
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,2 arttı. Aynı ayda otomotiv yakıtı satışları %6,0 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları %0,3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %2,0 azaldı.
Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,6 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %4,5, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %9,1, otomotiv yakıtı satışları %8,7 arttı.
Perakende satış hacim ve ciro endeksleri (2010=100), Eylül 2016
Perakende satış hacmi çeyrek bazında da geriledi
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2016 yılı III. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %1,7 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %0,6 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2016 yılı III. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0,2 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış perakende ciro ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,1 arttı.
(4)
