AB Komisyonu’nun Avrupa Konseyi’nden Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesi için yetki istemesini değerlendiren Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Güncellemenin hem AB ülkeleri ile ticaretimizde hem de AB’nin STA imzaladığı üçüncü ülkelerle olan ticaretimizde bir kaldıraç etkisi ortaya çıkacağına inanıyoruz” dedi.
Son yıllarda AB ile Gümrük Birliği anlaşmasının günümüz koşullarına uyarlanmasına şiddetli bir şekilde ihtiyaç duyulduğuna dikkat çeken TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, anlaşmanın güncellenmesi çalışmalarının 2015 yılında gerçekleştirilen görüşmelerde resmiyet kazandığını hatırlattı. Büyükekşi, şunları kaydetti:
“Bu gömlek ülkemize dar gelmeye başladı”
“AB Komisyonu’nun Avrupa Konseyi’nden Gümrük Birliği Anlaşmasının güncellenmesi görüşmeleri için yetki istemesi ile bu süreç ivme kazandı. Deyim yerindeyse bu gömlek artık ülkemize dar gelmeye başladı. Bugün dünya ticaretinin yüzde 1’ine yakın bölümü ülkemiz tarafından gerçekleştiriliyor. Bu oranı daha da yukarılara taşımak için bu anlaşmanın güncellenmesi en büyük temennimiz.
2016 yılında ihracatımızın neredeyse yarısını AB ülkelerine gerçekleştirdik. İthalatımızda da AB’nin payı yüzde 40’lar seviyesinde. Anlaşmanın güncellenmesinin hem Avrupa Birliği ülkeleri ile ticaretimizde hem de AB’nin STA imzaladığı üçüncü ülkelerle olan ticaretimizde bir kaldıraç etkisi ortaya çıkacağına inanıyoruz.”
Mevcut anlaşmanın eksikliklerinin Türkiye’nin önünde bir engel olmaya başladığını kaydeden Büyükekşi, “Şu an tarım, hizmetler, yatırımlar ve kamu alımları mevcut anlaşmanın dışında tutuluyor. Anlaşma sadece sanayi ürünleri için geçerli. Eksik alanların da eklenmesi ile güncellenecek yeni bir anlaşma, bir taraftan ülkemizin mal ve hizmet ihracatına önemli katkılar sağlayacak, diğer taraftan firmalarımızın rekabetçiliğini kamçılayacak. Ar-Ge, Tasarım, markalaşma ve inovasyona önem veren firmalar bu rekabette kazanan firmalar olacak” dedi.
Türkiye AB’nin imzaladığı STA’ların parçası olacak
Bugün itibariyle AB’nin ülkemizle imzaladığı hariç, 37 ülke ve bölgeyi kapsayan 26 Serbest Ticaret Anlaşması (STA) mevcut olduğunu vurgulayan TİM Başkanı, “Ancak Türkiye Gümrük Birliği Anlaşmasının ilgili maddeleri gereği bu anlaşmaların müzakerelerinde söz sahibi olamıyor, hatta anlaşmaların tarafı dahi değil. Örneğin AB ile Kanada arasında ekim ayında Kapsamlı Ekonomi ve Ticaret Anlaşması imzalandı. Bizim de AB ile STA anlaşmamız var, ancak yapı gereği Kanada ile serbest ticaret gerçekleştiremiyoruz. Güncelleme ile bu tip sorunlar aşılacak, ülkemiz AB’nin imzaladığı STA’ların bir parçası olacak” ifadelerini kullandı.
İhracat orta-üst teknolojili ürünler lehine değişti
Gümrük Birliği Anlaşması’nın AB’ye tam üyelik öncesi nihai aşama olarak 1995 yılında tesis edildiğini hatırlatan Büyükekşi, anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından gerçekleştirilen reform niteliğindeki yasal düzenlemeler ile hızlı bir ilerleme sağlandığını, ülkemizde rekabet gücü ve verimlilik artışı yaşandığını söyledi. Büyükekşi, “Aynı zamanda kalite altyapımızın güçlenmesine ve AB’nin küresel değer zincirlerine entegrasyonumuza katkı sağladı. Bu süreçte, Gümrük Birliği ile ihracatımızın sektörel kompozisyonu da orta-üst teknolojili ürünler lehinde olumlu yönde gelişti. Bölgeye gerçekleştirdiğimiz ihracatın teknoloji seviyesi de bu değişimi yansıtıyor. Ülke olarak ihracatımızda yüksek ve orta-yüksek sınıflarda gerçekleştirdiğimiz ihracat toplam ihracatımızın yüzde 33’ünü oluştururken, AB’nin en büyük ekonomisi Almanya’ya ihracatımızda bu oran yüzde 40’ın üzerinde” bilgisini verdi.
Gümrük Birliği Anlaşmasının olumsuz yanlarına da değinen Büyükekşi, “Ülkemiz ekonomisi için sağladığı kazanımlara rağmen bu anlaşma sadece sanayi ürünlerini kapsamakta ve içinde birçok yapısal sorunlar barındırıyor. Dolayısıyla Anlaşma, mevcut haliyle ülkemiz beklentilerini karşılamakta yetersiz. Karşılaştığımız en temel sistemsel sorunlar, ülkemizce AB’nin karar alma süreçlerinde yeterince yer alınmaması, AB’nin akdettiği Serbest Ticaret Anlaşmalarının üstlenilmesinde güçlükler yaşanması ve karayolu kotaları” diye konuştu.
(3)
