Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, ihracat Aralık 2016’da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,4 artışla 12.3 milyar dolar olarak gerçekleşirken, 2016 yılı ihracatı ise bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,18 düşüşle 142.1 milyar dolara geriledi. Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatı 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,6 düşüşle 20 milyar 229 milyon dolar olurken, hayvansal ürünler ihracatı yüzde 4,3 oranında artışla 1 milyar 891 milyon dolara yükseldi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Aralık ayı geçici dış ticaret verilerini açıklamasından sonra, Türkiye İhracatçılar Meclisi de (TİM) Aralık ayı ve 2016 yılının tamamına ilişkin ihracat rakamları ile 2017 yılı hedeflerini Başkent Ankara’da düzenlenen toplantıda açıkladı.
TİM verilerine göre, Türkiye’nin Aralık ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 artış gösterdi ve 12 milyar 346 milyon dolara ulaştı. 2016 yılı ihracatı ise bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,18 gerileyerek 142 milyar 138 milyon dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat AB’ye
Aralık ayında kilogram bazında yüzde 4,7 artış gösteren ihracatın lokomotif ilk üç sektörü otomotiv, hazır giyim-konfeksiyon ve kimyevi maddeler oldu. Aralık’ta 2 milyar 348 milyon dolarla sektör bazında en yüksek ihracatı gerçekleştiren otomotiv sektörünü, 1 milyar 339 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon, 1 milyar 282 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti.
Ülke gruplarına göre ihracatta Aralık ayında ilk sırada yüzde 45,5 pay ve 5 milyar 619 milyon dolar ile Avrupa Birliği, ikinci sırada yüzde 21,1 pay ve 2 milyar 599 milyon dolar ile Ortadoğu ülkeleri yer aldı. Bunları yüzde 8,5 pay ile Afrika ve yüzde 6,6 pay ile Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri izledi.
Tarım ürünleri ihracatı
Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatı Aralık 2016’da, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,1 oranında artışla 2 milyar 1 milyon dolar, 2016 yılı toplam ihracatı ise 2015’e göre yüzde 2,6 düşüşle 20 milyar 229 milyon dolar oldu.
Bitkisel ürünler ihracatı bir önceki yıla göre Aralık’ta yüzde 2,6 azalışla 1 milyar 435 milyon dolar, 2016 yılının tamamında da yüzde 4,3 azalışla 14 milyar 235 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Su ürünleri ve hayvansal mamullerden oluşan hayvansal ürün ihracatı ise hem Aralık ayında hem 2016’nın tamamında artış gösterdi.
Aralık ayında 2015 Aralık ayına göre yüzde 34,2 oranında artışla 211 milyon 745 bin dolara yükselen hayvansal ürün ihracatı, 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 4,3 oranında artışla 1 milyar 891 milyon dolara ulaştı.
Rusya’ya ihracatta en düşük kayıp yaşandı
Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ilk beş ülke; Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Almanya’ya ihracat yüzde 3,7, Irak’a yüzde 59, İtalya’ya yüzde 12, ABD’ye yüzde 8,7 artarken, İngiltere’ye yüzde 2,8 geriledi. Aralık ayında Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihracat yüzde 77, Irak’a yüzde 59, Bulgaristan’a yüzde 44 artış gösterdi. Bunların yanında Rusya’ya ihracat da yüzde 13 ile bu yılın en düşük kaybı yaşandı.
“Teröre karşı daha fazla kenetlenmeliyiz”
Konuşmasına yılbaşında İstanbul Ortaköy’de yaşanan terör saldırısını kınayarak başlayan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Dünyadaki bütün ülkelerde yaşanan bu tür saldırılara karşı üzerimize düşen görev; soğukkanlılığımızı korumak ve birbirimize daha fazla kenetlenmek. Terörün kaynağının kurutulması için Hükümetimizle birlikte elimizden geleni yapmaya hazırız.” dedi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı ve altın ihracatı dahil edilen verilere göre Aralık ayı ihracatının bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3’lük artışla 12 milyar 817 milyon dolar olduğunu hatırlatan Büyükekşi, TİM verilerine göre mücevher dışındaki altın ihracatı hariç tutularak yapılan hesaplamalarda ise Aralık ayı ihracatının yüzde 7,4 artarak 12 milyar 346 milyon dolar olduğunu kaydetti.
“Kayıplar olmasaydı ihracat 150,8 milyar dolar olacaktı”
Türkiye ihracat fiyatlarının geçen yıl petrol ve emtia fiyatlarının düşük seyretmesiyle gerilediğini, 2015’te 1,44 dolar olan kg başı ihracatın 2016’da 1,37 dolara indiğini dile getiren Büyükekşi, şunları söyledi:
“Bu gerilemeden kaynaklı ihracat kaybı geçen yıl 3,5 milyar dolar oldu. Rusya ile krizin yanı sıra Irak, Suriye ve Libya’da yaşanan çatışmalar da ihracatı düşürdü. Bu ülkelere ihracat toplamda 3,7 milyar dolar düştü. Ayrıca TL ve Sterlin para birimlerinin Dolara karşı değer kaybetmesi de yaptığımız ticaretin dolar karşılığının azalmasına sebep oldu. 2016’da parite kaynaklı toplam kaybımız 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Tüm bu etkileri topladığımızda 8,7 milyar dolar ediyor.
Bütün bunlar olmasaydı 2016 yılı ihracatımız yüzde 5 artışla 150,8 milyar dolar olacaktı. Bir de yıl içinde yaşanan terör olayları, 15 Temmuz hain darbe girişimi gibi ölçülemeyen kayıplarımız var. Bütün bu olanlara rağmen ihracattaki azalmayı başarısızlık olarak değerlendirmek haksızlık olur. Çünkü en güçlü ekonomilerde bizden daha büyük kayıplar yaşandı. Örneğin 2016’nın ilk 10 ayında Rusya’nın ihracatı yüzde 22, İngiltere’nin yüzde 12,4 daraldı.”
Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı pay
İhracatta yaşanan gerilemeye rağmen Türkiye ihracatının dünya ticaretinden aldığı payın rekor kırdığını belirten Büyükekşi, “Gururla söyleyebiliriz ki ihracatımızın dünya ticaretinden aldığı pay, 2015 yılında yüzde 0,87 iken geçen yıl yüzde 0,89’a çıkarak rekor kırdı. En önemli ticari partnerimiz olan AB’nin ithalatındaki payımız yüzde 1,28’e ulaşarak yine rekor kırdı. 2015 yılında bu pay yüzde 1,21 idi. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’nin ithalatından aldığımız pay 2015’te yüzde 0,28 iken, geçen yıl yüzde 0,29’a yükseldi” dedi.
TİM Başkanı Büyükekşi, geçen yılın gerek küresel ticaret gerekse Türkiye ihracatı açısından da oldukça zor geçtiğine değinerek, DTÖ verilerine göre 2016’da küresel ticaretin miktar bazında 2009 yılı hariç son 15 yılın en düşük büyümesini kaydettiğini söyledi. Büyükekşi, dolar bazında 2016’nın ilk 10 ayında küresel ticaretin yüzde 4 daraldığını, yıl sonunda ise dünya ticaret hacminin 16 trilyon dolar olmasının beklendiğini dile getirdi.
2017 ihracat hedefi
2017’yi ihracatta atılım yılı ilan ettiklerini vurgulayan Büyükekşi, 2017 yılı sonunda ihracatın 155 milyar dolara yükseleceğini öngördüklerini söyledi. Mevlana’nın “Biz umudumuzu sadece Allah’a bağlarız. Elimizden geleni yapar, hedeflerimizin gerçekleşmesi için çalışırız.” sözünü rehber edindiklerini dile getiren Büyükekşi, “İnanıyoruz ki Bakanımızın öncülüğünde OVP hedefimiz olan 153,3 milyar doları geride bırakacağız” diye konuştu. Büyükekşi, 2017’de ihracatı olumlu etkileyecek gelişmelere ilişkin öngörülerini ise şu şekilde paylaştı:
“2017 yılında petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün son bulması ile ihracat fiyatlarımız tekrar artışa geçecek. Rusya ile yaşadığımız siyasi kriz neticesinde ortaya çıkan ihracat kayıpları azalarak ortadan kalkacak. Çevremizde yer alan petrol ihracatçısı ülkelerin 2017 yılında toparlanacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla bu ülkelere olan ihracatımız artışa geçecek. 2016 yılında Hükümetimiz tarafından açıklanan reform ve destek paketleri 2017’de ihracatımıza hız katacak.”
Büyükekşi, Türkiye’nin Ar-Ge, inovasyon, marka ve tasarıma yatırım yaparak kural koyan bir ülke olmasını istediklerini ve ihracatı orta-ileri ve ileri teknoloji içeren bir yapıya kavuşturmak için TİM olarak var gücüyle çalıştıklarını vurguladı.
(11)
