Türk mutfağında önemli bir yere sahip olan bulgurun tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, muhafaza edilmesi, depolanması, taşınması ve pazarlanmasını sağlamak üzere taşıması gereken özellikler belirlendi. Bulgur, pilavlık ve köftelik olarak tüketiciye sunulacak.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Bulgur Tebliği, 26 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazete’nin Mükerrer Sayısında yayımlandı.
Buğdaydan yapılan bulgura ilişkin düzenlemeler içeren Tebliğ, aşurelik buğday, seferkitel, şişe, firik gibi bulgur benzeri ürünleri ise kapsamıyor.
Bulgurun özellikleri
Buğdayların (Triticum durum, Triticum aestivum, Triticum monococcum, Triticum dicoccon) tekniğine uygun olarak temizlenmesi, pişirilmesi, kurutulması ve istendiğinde kabuğundan ayrılarak kırılması ile elde edilen bulgur; kendine has renk, tat, koku ve görünüşte olacak. Acılaşmış, ekşimiş, kokuşmuş, küflenmiş olamayacak olan bulgur, yabancı bir tat ve koku, böcek ve böcek parçaları ile kalıntıları, yumurtaları, hayvansal artıklar ve metal parçaları içermeyecek.
Bulgur çeşitleri
Bulgurun fiziksel ve kimyasal özelliklerinin verildiği Tebliğe göre, bulgur; pilavlık ve köftelik bulgur olarak ikiye ayrılacak.
Pilavlık bulgur tane iriliğine göre; pilavlık tane bulgur, iri pilavlık bulgur, pilavlık bulgur ve ince pilavlık bulgur olmak üzere dört, köftelik bulgurlar ise tane iriliğine göre; köftelik bulgur ve köftelik ince bulgur olmak üzere iki gruba ayrılacak.
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde, katkı maddesi ve renklendiriciler ile aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri kullanılmayacak.
Etiketler üzerinde isimlendirme
Tebliğ kapsamında yer alan ürünler; Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde yer alan hükümlerin yanı sıra şu kurallara da uygun olacak:
Ürüne ait çeşit adı ve tane iriliğine göre isimlendirme, etiket üzerinde belirtilecek. Köftelik bulgurlar için “kısırlık”, köftelik ince bulgurlar için ise “çiğköftelik” ifadeleri etiket üzerinde yer alabilecek.
Çeşni ilavesiyle üretilen bulgurlarda ürün adı, çeşni adı ile birlikte belirtilecek.
Etiket üzerinde ürün adı ile aynı yüzde, ürüne ait çeşit adıyla en az aynı puntoda olmak üzere; bulgurun elde edildiği buğday türü (Durum buğdayı, beyaz ekmeklik buğday, kırmızı ekmeklik buğday, kaplıca buğdayı) belirtilecek.
Kırmızı ekmeklik buğdaydan elde edilen bulgurlarda, “esmer” ifadesi ürün adı ile birlikte kullanılabilecek.
Tebliğ kapsamında olmayan ürünler için ürün adı olarak “Bulgur” ifadesi kullanılamayacak.
Beslenme ve sağlık beyanları
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin beslenme ve sağlık beyanları hususunda Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği hükümleri uygulanacak.
Ürünlerin taşınması ve depolanmasında da Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uyulacak.
Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerden Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde belirtilen kurallara uygun olarak numune alınacak ve ulusal veya uluslararası kabul görmüş analiz metotları uygulanacak.
Tebliğe aykırı davrananlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddelerine göre idari yaptırım uygulanacak.
Geçiş süreci
2009 tarihli 16/2/2009 tarihli Türk Gıda Kodeksi Bulgur Tebliği’ni yürürlükten kaldıran Tebliğin yürürlük tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri, 1/7/2017 tarihine kadar Tebliğ hükümlerine uyum sağlayacaklar. Söz konusu tarihten önce üretilmiş olan ve yürürlükten kaldırılan Türk Gıda Kodeksi Bulgur Tebliği hükümlerine uygun olan ürünler, raf ömrü boyunca piyasada bulunabilecek.
Tebliğin yayım tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri, Tebliğ hükümlerine uyum sağlayıncaya kadar yürürlükten kaldırılan Türk Gıda Kodeksi Bulgur Tebliği hükümlerine uymak zorunda olacaklar.
(56)
