Patlayıcı yapımında kullandığı için Haziran 2016’da tarımsal amaçlı olarak satışı, dağıtımı ve kullanımı yasaklanan nitratlı gübreler için kısmi serbesti getirildi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Amonyum Nitrat (%33AN) gübresinin tarımsal amaçlı kullanımını tamamen yasaklarken, Kalsiyum Amonyum Nitrat (%26CAN ve %21CAN) gübrelerinin çiftçilere satışına ise kontrollü olarak izin verildi.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in 13 Ocak’ta twitter hesabından duyurduğu nitratlı gübre yasağına ilişkin yeni uygulama, Bitkisel Üretim Genel Müdür Vekili Mesut Akdamar’ın imzasıyla Bakanlık İl Müdürlükleri ile gübre dağıtım noktalarına gönderilen “Tarımda Kullanılan Nitratlı Gübreler Talimatı” ile başladı.
Nitratlı gübrelerde yeni dönem
Dünya Gazetesi’nden Ali Ekber Yıldırım’ın haberine göre, Amonyum Nitrat (%33AN) gübresinin tarımsal amaçlı kullanımı tamamen yasaklandı.
Kalsiyum Amonyum Nitrat (%26CAN ve %21CAN) gübrelerinin çiftçiye satışı ise yeni kurallara bağlandı. Çiftçiler e-reçete ile satın alabilecekleri Kalsiyum Amonyum Nitrat gübrelerini Bakanlık personeli gözetiminde tarlaya atabilecek.
Potasyum nitratlı gübrelerin satışı ve kullanılması ise tamamen serbest bırakıldı.
Üretici ve ihracatçılar ne yapacak?
Gübre satışı ile ilgili her aşamanın kayıt altına alınacağı vurgulanan Talimata göre, gübre fabrikaları, üretici ve ithalatçı firmalar, şu koşullara uyacaklar:
“Gübre üreticisi ve ithalatçısı firmalar, sevkiyat İşlemlerini Gübre Kayıt ve Takip Sistemi üzerinden yapacaklar.
Gübre Kayıt ve Takip Sistemine kayıtlı olmayan dağıtıcılara/ bayilere sevkiyat yapılmayacak.
Üretici-ithalatçı firma, sadece Kalsiyum Amonyum Nitrat (%26CAN ve %21CAN) gübrelerinin satış ve sevkiyat bilgilerini Gübre Kayıt ve Takip Sistemine kaydederek, “Sevkiyat Belgesi” çıktısını alacak. Bu belge ve Yol Kontrol Belgesini taşıma aracına verecek. Eğer, sevkiyat sanayi, ihracat vb. amaçlı yapılacaksa Bakanlıktan ayrıca izin alınacak.
Toplatılan gübreler de satılacak
Bakanlar Kurulu Kararı ile satışı yasaklandığı için piyasadan toplanıp yediemine alınan ve 400 bin ton olduğu tahmin edilen nitratlı gübrenin büyük bölümü de satışa sunulacak. Talimatta konuya ilişkin olarak şu ifadelere yer verildi:
“Amonyum Nitrat (%33AN) gübresinin tarımsal amaçlı kullanımı tamamen yasaklanmış olup, yedieminde tutulma işlemi devam edecektir. Ancak tarımsal amaç dışı kullanım için satış ve sevkiyatlarda ilgili firmalar bakanlığımızdan izin almaya devam edeceklerdir.
Potasyum Nitrat ve Sodyum Nitrat gübrelerinin satışı serbest bırakılmış olup, yediemine alınan bu gübrelerin yedieminleri serbest bırakılacaktır.
Kalsiyum Amonyum Nitrat (%26CAN ve %21CAN) gübresinin sevk ve çiftçiye satış işlemi kontrollü bir şekilde yapılacak olup yedieminleri serbest bırakılacaktır.”
Tarımda Kullanılan Nitratlı Gübreler Talimatına göre, Dağıtıcıdan/Bayiden, dağıtıcıya/bayiye Kalsiyum Amonyum Nitrat (%26CAN ve %21CAN) gübre satışı kesinlikle yapılmayacak. Gübre alacak çiftçiler, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) veya Tarımsal Üretim Kayıt Sistemine (TUKAS) kayıtlı olacaklar.
(40)
