Ekonomik olarak zor duruma düşmeleri nedeniyle iş yerini kapatan veya iflas eden esnafın gelir kayıplarını telafi etmek üzere Ahilik Sigortası Fonu kurulacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından yürütülen çalışmalar sonunda Ahilik Sigortası Fonu Kanun Tasarısı taslağı hazırlandı.
Mevcut İşsizlik Sigortası Fonu’na benzer bir sistemin kurulması esasına dayanan taslağa göre, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar, noterler, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları da bu düzenlemeden yararlanabilecek.
Esnaf ve sanatkarlar faaliyetini bırakmaları (kayıtlı oldukları tüm işletmelerini terkin yapmaları) ve iflas kararı alarak sigortalılığını sonlandırmaları durumunda işsizlik maaşı almak için başvurabilecek. Bu hallerin dışında kendi isteği ile iş yerinin faaliyetine son veren kişiler işsizlik maaşı için başvuramayacak.
Yararlanma koşulları
Fondan, son 3 yılda en az 600 gün Ahilik Sigortası Primi ödeyenler yararlanabilecek. Prim borcu bulunan sigortalılar için ise sigortalının en az 600 gün prim ödemiş olması şartı ile sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren geriye doğru en fazla 90 güne kadar olan prim borçları merkezi bütçeden karşılanarak Ahilik Sigortası Fonu’ndan aylık (ahilik ödeneği) bağlanacak.
Ahilik sigortalıları için sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde, 600 gün faaliyetini sürdüren ve ahilik sigortası primi ödemiş olanlara 180 gün, 900 gün faaliyetini sürdüren ve ahilik sigortası primi ödemiş olanlara 240 gün, bin 80 gün faaliyetini sürdüren ve ahilik sigortası primi ödemiş olanlara 300 gün süre ile ahilik ödeneği verilecek.
Ahilik ödeneği aylık miktarı brüt asgari ücretin yüzde 40’ından az, yüzde 80’ininden fazla olamayacak. Mevcut asgari ücrete göre, söz konusu ödenecek miktar asgari 658 liradan az, bin 317 liradan fazla olamayacak.
Fonun işleyişi ve sigortalılara yapılacak ödemelere ilişkin unsurlar şöyle olacak:
– Fona katılım zorunlu olacak
– Fona sigortalıların prime esas aylık kazançlarından yüzde 2’si veya yüzde 3’ü oranında pay ayrılacak, ayrıca devlet yüzde 1 katkı sağlayacak
– Sigortalılara son 4 aylık ortalama kazancının yüzde 40’ı oranında aylık verilecek
– Ödenecek aylık miktarı brüt asgari ücretin yüzde 40’ından az, yüzde 80’ininden fazla olamayacak
– Ahilik ödeneği alan sigortalılara, ödenek süresince sağlık hizmetleri de verilecek
– Hileli iflas durumu ve iş yerinin alt ve üst soya devirler ile muvazaalı olarak yapılan devirlerde yapılan ödemeler ve sağlık giderleri ilgiliden yasal faizi ile geri alınacak
– Fon İŞKUR bünyesinde faaliyet yürütecek
– Primler SGK tarafından toplanacak. Kaynak: Anadolu Ajansı/ Mustafa Çalkaya
(5)
