Türkiye’de toplam çevresel harcamalar yıldan yıla artarken, iş sektörü, yaptığı çevresel harcamalardan daha fazla çevresel gelir elde ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Çevresel İstihdam, Gelir ve Harcama İstatistikleri, 2015 verilerini açıkladı.
TÜİK verilerine göre, toplam çevresel harcamalar 2015 yılında 25,9 milyar TL olarak gerçekleşti. Çevresel harcamaların %67,6’sını cari harcamalar, %32,4’ünü ise yatırım harcamaları oluşturdu.
Toplam çevresel harcamaların 20 milyar 249 milyon TL’si (%78,1) kamu sektörü, 5 milyar 686 milyon TL’si (%21,9) ise iş sektörü tarafından gerçekleştirildi. Kamu sektörünün toplam çevresel harcamaları içindeki en büyük payı %86,1 ile belediyeler oluşturdu. Toplam çevresel harcamaların gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı 2015 yılında %1,3 olarak gerçekleşti.
En fazla para atık yönetimi ve su hizmetlerine harcandı
Çevresel harcamalar atık yönetimi ve su hizmetlerinde yoğunlaştı. Toplam çevresel harcamaların %38,7’sini atık yönetimi hizmetleri, %34’ünü su hizmetleri, %18,4’ünü atıksu yönetimi hizmetleri ve %8,9’unu ise diğer konularda yapılan çevresel harcamalar oluşturdu. Kamu sektörü çevresel harcamalarında %43,1 ile su hizmetlerinin, iş sektöründe ise %65 ile atık yönetimi hizmetlerinin en yüksek paya sahip olduğu tespit edildi.
Çevresel gelirler
2014 yılında 18 milyar 732 milyon TL olan toplam çevresel gelirler, geçen yıl 21,3 milyar TL’ye yükseldi.
Çevresel gelirlerin 12 milyar 563 milyon TL’si (%59) kamu sektöründe, 8 milyar 723 milyon TL’si ise (%41) iş sektöründe elde edildi.
Kamu sektöründe 20 milyar 249 milyon TL’lik çevresel harcamaya karşın, çevresel gelirler 12,5 milyar TL düzeyinde kaldı.
Buna karşılık 5,6 milyar TL çevresel harcama yapan iş sektörünün çevresel gelirleri, harcamanın üzerinde 8,7 milyar TL’ye ulaştı. İş sektörünün 2014 yılındaki çevresel gelirleri 7,4 milyar TL olarak gerçekleşmişti.
Çevre için 81 bin istihdam
TÜİK’in belirlemelerine göre 2015 yılında kamu kuruluşları, il özel idareleri, girişimler ve organize sanayi bölgeleri dahil olmak üzere çevresel faaliyetlerde toplam 80 bin 827 kişi istihdam edildi. Çevresel faaliyetlerde istihdam edilenlerin %10’unu kadın, %90’ını ise erkekler oluşturdu.
Çevresel istihdam, gelir ve harcama istatistikleri, kamu sektöründe çevresel faaliyeti olan tüm kamu kuruluşları, il özel idareleri, çevresel faaliyeti olan mahalli idare birlikleri, nüfus büyüklüğüne bakılmaksızın tüm ilçe belediyeleri ile nüfusu 5 bin ve üzerinde olan tüm belediyeleri kapsıyor.
İş sektöründe ise “madencilik ve taşocakçılığı” sektöründe 50, “imalat” ve “inşaat” sektörlerinde 150, “elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı” ve “su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri” sektörlerinde 10 ve diğer sektörlerde 250 ve daha fazla çalışanı olan girişimler ile faal ve altyapı işleri devam eden tüm organize sanayi bölgeleri kapsama dahil ediliyor.
(11)
