Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Çiğ Sütün Arzına Dair Tebliği, 27 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Sadece hastalıklardan ari işletmelerde elde edilecek çiğ süt, sağımdan itibaren 24 saat içinde tüketiciye sunulacak, 48 saat içinde de tüketilecek.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in Ocak ayında hazırlandığını duyurduğu çiğ süt satışına ilişkin tebliğ, ile çiğ sütün yerel perakendeciler tarafından son tüketiciye arzına ilişkin usul ve esasları belirlendi. Çelik’in açıklamalarında yer alan çiğ sütün satışa arzında mesafeye ilişkin hükümlerin yer almadığı Tebliğ, hayvan sağlığı ve hayvan refahı konusundaki mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmeyecek şekilde uygulanacak.
İzinli işletmelerde üretilen çiğ süt satışa arz edilebilecek
Tebliğ kapsamında sadece yetkili merciden izin almış süt üreten hayvancılık işletmesinde üretilen çiğ sütün arzına izin verilecek.
Son tüketiciye arz edilecek olan inek veya manda çiğ sütleri Hastalıktan Ari İşletmeler İçin Sağlık Sertifikasına sahip Brusellozdan ve Sığır Tüberkülozundan ari süt sığırı işletmelerinden, koyun veya keçi çiğ sütleri, Koyun Keçi Brusellozu Hastalığından Ari İşletmeler İçin Sağlık Sertifikasına sahip Brusellozdan ari süt koyun keçi işletmelerinden elde edilecek.
Çiğ süt, sağımdan hemen sonra 4 °C’nin altındaki sıcaklıklara soğutulacak, nakil sırasındaki sıcaklığı 4 °C’yi geçemeyecek.
Çiğ süt 24 saat içinde tüketiciye arz edilecek
Son tüketiciye arz edilecek çiğ süt işlenemeyecek, dondurulamayacak, herhangi bir bileşeni ayrılamayacak, bir bileşen eklenemeyecek, separatörden geçirilemeyecek, farklı hayvan türlerine ait sütler karıştırılamayacak veya çiğ sütte değişikliğe neden olabilecek herhangi bir işleme tabi tutulamayacak.
Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten hayvancılık işletmecisi, yetkili merciden izin belgesi almak zorunda olacak.
Çiğ sütün son tüketiciye arzı, sağımdan itibaren 24 saat içerisinde gerçekleştirilecek. Farklı sağım zamanları olan çiğ sütlerin arzı sırasında ilk sağım zamanı esas alınacak.
Çiğ sütün son tüketim süresi, ilk sağım saatinden itibaren 48 saati geçemeyecek.
Yerel perakendeci; süt üreten hayvancılık işletmecisinden tedarik ettiği çiğ sütü, başka bir gıda işletmesine arz edemeyecek.
Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren gıda işletmeleri süt üreten hayvancılık işletmesinden almış oldukları çiğ sütü yerel perakendeciye gönderebilecekler. Bu faaliyette bulunan gıda işletmeleri, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik kapsamında yetkili merciden kayıt belgesi almak zorunda olacaklar. Yönetmelik kapsamında onay belgesi almış işleme tesisleri, almış olduğu çiğ sütü yerel perakendecilere arz edebilecekler.
İşletmelerin izin başvuruları
Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten hayvancılık işletmecisi, tebliğ ekinde yer alan bilgi ve belgeler ile başvuruda bulunacak.
Başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde incelenecek başvurunun uygun bulunması halinde süt üreten hayvancılık işletmesine 15 iş günü içerisinde kontrol görevlileri tarafından Gıda Hijyeni Yönetmeliği ile Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği’nde yer alan sağlık gereklilikleri, hijyen gereklilikleri ile çiğ süt için belirlenmiş kriterleri ve Tebliğde yer alan hijyen gerekliliklerine uygunluğu açısından işletme yerinde resmi kontrole tabi tutulacak. İşletmenin uygun bulunması halinde süt üreten hayvancılık işletmesine izin belgesi verilecek.
Süt üreten hayvancılık işletmecisi, Tebliğ kapsamındaki faaliyetini durdurması durumunda, bu durumunu üç ay içerisinde yetkili mercie bildirmek zorunda olacak.
Çiğ sütü arz etmek için; bağımsız olarak sabit bir yere konumlandırılmış otomatik satış makinesi sahibi, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğine göre Bakanlığa kayıt yaptırmak zorunda olacak. Kayıtlı yerel perakendeciye ait otomatik satış makineleri için ayrıca kayıt belgesi düzenlenmeyecek.
Çiğ süt için gereklilikler
Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten hayvancılık işletmecisi, Tebliğde belirtilen hijyen gerekliliklerine ilave olarak Gıda Hijyeni Yönetmeliği ile Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği’nde yer alan hükümlere uyacaklar.
Yerel perakendeci de, Tebliğde belirtilen hijyen gerekliliklerine ilave olarak Gıda Hijyeni Yönetmeliği hükümlerine uymak zorunda olacak.
Satışa arz edilecek çiğ süt, kendine özgü renk, tat ve kokuda olacak. Süt bileşeni dışında herhangi bir madde içermeyecek.
Çiğ sütün bileşimi tebliğ ekinde yer alan tabloya uygun olacak.
Süt üreten hayvancılık işletmecisi, ürettiği çiğ sütün analizlerini yapmak/yaptırmak zorunda olacak. Çiftlikte üretilen sütün bir bölümü bir süt işleme tesisine arz edildiğinde, süt işleme tesisi tarafından gerçekleştirilen analizlere ait sonuçlar kullanılabilecek.
Çiğ sütün yerel perakendeciye arzı
Süt üreten hayvancılık işletmesinde çiğ sütün ambalajlandığı, yerel perakendeciye arz edildiği yer; hayvanların barındığı yerlerden ayrı bir bölümde gerçekleştirilecek. Hazır ambalajlı çiğ süt için en az 1 litrelik ve tek kullanımlık ambalajlar kullanılacak.
Yerel perakendecide çiğ süt son tüketiciye; sadece otomatik satış makinesi aracılığıyla tek kullanımlık ambalaj veya tüketici tarafından sağlanan kap içerisinde veya hazır ambalajlı olarak arz edilecek. Otomatik satış makinesi Tebliğde belirtilen gereklilikleri karşılayacak.
Satış sırasında çiğ süt, 0°C ila 4°C arasındaki sıcaklıklarda muhafaza edilecek.
Otomatik satış makinelerinin özellikleri
Çiğ sütün arzı için kullanılan otomatik satış makineleri, elektrik ve sıcak/soğuk su tedarikine sahip olan alanlara yerleştirilecek. Yükleme konteynerinin ve süt kanallarının temizlik ve dezenfeksiyonu için otomatik bir sisteme sahip olacak makine, boşaltma ve dolum zaman aralığının çok kısa olduğu her seri dolumdan sonra ve tüm hallerde günde en az bir defa uygun bir şekilde temizlenerek dezenfekte edilecek.
Makine, günlük olarak doldurulacak. Gün içinde yeni dolum yapılmadan önce, önceki dolumdan kalan çiğ süt boşaltılacak.
Makinenin çiğ süt ile temasta bulunan tüm yüzeyleri, gıda ile temasa uygun madde ve malzemeden üretilecek.
Çiğ süt ile doğrudan temas eden yüzeyler kolay temizlenebilir, düzgün, yıkanabilir, korozyona dayanıklı ve toksik olmayan maddelerden yapılacak.
Makine, çiğ sütün 0°C ila 4°C arasındaki sıcaklıklarda muhafazasını sağlayacak.
Montaj ekipmanı dahil depolama konteyneri, sütte bulaşmayı engelleyecek şekilde yapılacak ve temizlik ve dezenfeksiyonu için kolay sökülüp takılabilir olacak.
Sıcaklık derecesinin 4 °C’nin üzerine çıkması durumunda, makine alarmlı bir kapatma düzeneğine sahip olacak.
Otomatik satış makinelerinde sıcaklık sensörü olacak ve makinelerdeki sıcaklığı otomatik olarak kayıt eden bir düzenek bulunacak.
Ambalajlama ve etiketleme
Çiğ sütün son tüketiciye arzı sırasında; Ürünün adı (çiğ inek sütü ve benzeri), Üretici/işleme tesisi adı soyadı veya ticari unvanı, adresi ve hayvancılık işletme numarası, Sağım tarihi, Çiğ sütün son tüketim tarihi, En az 1 cm olacak şekilde “ÇİĞ SÜT”, “24 SAAT İÇİNDE KULLANILMALIDIR” ve “KULLANMADAN ÖNCE KAYNATINIZ” ifadeleri, “0°C ila 4°C’de BUZDOLABINDA MUHAFAZA EDİNİZ” bilgisi, Çiğ sütün arzı için izin belgesi tarihi bilgileri ile tüketiciye sunulacak.
Yerel perakendecide çiğ sütün son tüketiciye arzı sırasında bu bilgilere ilave olarak perakende kayıt numarası bulunacak.
Bağımsız olarak sabit bir yerde konumlandırılmış otomatik satış makineleri için de işletme kayıt numarası bilgisi sunulacak.
Hazır ambalajlı çiğ sütün etiketinde söz konusu bilgilere ilave olarak net miktar bilgisi ve işletme onay numarası bulunacak. Hazır ambalajlı çiğ süt hariç, Tebliğ kapsamında son tüketiciye satılan çiğ sütler için bu bilgiler tüketicinin kolaylıkla görebileceği bir şekilde bulunacak, talep edilmesi halinde yazılı olarak son tüketiciye verilecek.
Kayıtlar günlük tutulacak
Süt üreten hayvancılık işletmecisi, Gıda Hijyeni Yönetmeliği’nde belirtilen kayıtlara ilave olarak; Günlük olarak sattığı çiğ süt miktarı, Çiğ sütü sattığı gıda işletmelerinin kayıt numaraları ile her bir gıda işletmesine sattığı günlük çiğ süt miktarı, Tebliğ kapsamında arz edilen çiğ süt satışı ile ilgili her türlü satış belgesi kayıtlarını tutacak.
Gıda işletmecisi de sütü tedarik ettiği ve/veya arz ettiği gıda işletmesi ile ilgili bilgileri ve çiğ süt miktarına ilişkin kayıtları günlük olarak tutacak. Kayıt ve belgeler, gıda işletmecileri tarafından ait oldukları takvim yılının sonundan itibaren en az on iki aylık bir süre muhafaza edilecek.
Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren işletmeler, Tebliğ hükümlerine 31/12/2017 tarihine kadar uyum sağlamak zorunda olacaklar.
(286)
