Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017 yılında ihraç edilebilecek doğal çiçek soğanlarını belirledi. Buna göre, çiğdem, zambak, lale, nilüfer, deve tabanı, salep gibi bazı çiçek türlerinin soğanları ihraç edilemeyecek.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan Doğal Çiçek Soğanlarının 2017 Yılı İhracat Listesi Hakkında Tebliğ, 17 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tebliğ ile 2017 yılı için doğadan toplanarak ihracatı yasak olan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri; doğa ve üretim olarak kotayla sınırlandırılan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri; ihracat miktarları ve çevre ölçüleri ile ihracatı üretimden serbest olan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri belirlendi.
Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmeliğe göre hazırlanan Tebliğ’de, Doğal çiçek soğanı tanımı, “Herhangi bir ıslah yöntemiyle ıslah edilmiş ve doğal türlerinden farklılaştırılmış olan çiçek soğanları hariç, doğada bulunan bazı bitki türlerinin yumru, rizom, pençe ve soğanlarını” şeklinde yapıldı.
İhracatı kotayla sınırlandırılan çiçek soğanları
2017 yılında doğadan toplanarak ihracatı yasak olan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri, doğa ve üretim olarak kotayla sınırlandırılan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri, ihracat miktarları ve çevre ölçüleri ile ihracatı üretimden serbest olan çiçek soğanlarının familyaları, cinsleri ve türleri, Tebliğ ekinde yer alan tabloda gösterildi.
İhracatı kotayla sınırlandırılan çiçek soğanları sıklamen, Toros kardeleni, Karadeniz kardeleni, Sarı kar çiçeği, Göl soğanı ve Ada soğanı, ancak belirlenen kota kapsamında ihraç edilebilecek.
Salep ihracatına yasak
İhracatı yapılamayacak olan çiçek soğanları arasında ise çiğdem, zambak, kara çiğdem, lale, deve tabanı, yılan bıçağı, nilüfer, salep, yılan yastığı, kum zambağı, şark sümbülü, bazı sıklamen ve kardelen türleri, süsen, şakayık yer alıyor. İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ gereğince GTİP numarası belirtilen Orchidaceae (salep) familyası türlerinin yumru ve droglarının da (toz, tablet ve her türlü formda) ihracatı yapılamayacak.
Tabloda ihracatı üretimden serbest olarak sayılan çiçek soğanları arasında ise miszambağı, Türk zambağı, süsen, sümbülteber, Adıyaman lalesi, ters lale, yoğurt çiçeği de bulunuyor. Bu türlerin firmalar bazında ihracat kontenjanı, Teknik Komite tarafından tespit edilecek ve Bakanlıkça uygun görüldüğü takdirde yürürlüğe konulacak. Tespit edilen ihracat kontenjanları Bakanlık tarafından firmalara bildirilecek. Tebliğ kapsamındaki tüm türlerin firmalar arasında kontenjan devri yapılamayacak.
Firmalar, söz konusu türlere ait doğa kontenjanlarını, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü taşra teşkilatı ve/veya il müdürlüğünce düzenlenecek Menşei Belgesi karşılığında doğadan; üretim kontenjanlarını ise il müdürlüğünce verilen Hasat Belgesi karşılığında, kendilerine kayıtlı tarlalardan veya kendi adlarına sözleşme yapılmış çiftçilere ait tarlalardan temin edecekler.
Tabloda yer alan türlerin aksamlarının (yaprak, tohum, çiçek, yumru ve benzeri) ihraç edilebilmesi için Bakanlıktan ihraç müsaadesi alınması gerekecek.
Kültürü yapılan ve herhangi bir ıslah metoduyla ıslah edilmiş ve doğal türlerinden farklılaştırılmış tür ve çeşitler hariç olmak üzere, Tebliğ kapsamında yer alan doğal çiçek soğanlarının yeniden ihracat (re-eksport) amaçlı ithalat ve ihracat izinleri Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nün yetkisinde olacak.
Söküm yapılamayacak bölgeler
Popülasyonların durumu ve nöbetleşme (münavebe) esaslarına göre belirlenen yerlerde ve türlerde söküm yapılamayacak. Buna göre; Isparta ili ile Konya ili Beyşehir ilçesi ve Antalya ili Gündoğmuş ilçesinde Galanthus elwesii (Toros kardeleni), Giresun ili sınırları içerisinde Galanthus woronowii (Karadeniz kardeleni) türleri toplanamayacak.
Tebliğe göre, doğadan izinsiz ve kaçak toplama yapan kişi veya kuruluşlara, 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca işlem yapılacak. İhracat aşamasında gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacak.
Tebliğ 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girecek.
(39)
