Büyüme, enflasyon ve sanayi üretiminde yüz güldüren verilerin ardından ekonomi için bir iyi haber de cari açıktan geldi. Cari işlemler açığı, Şubat ayında, 2015 yılının aynı ayına göre 1.5 milyar dolar azalarak, 1.7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Cari açığın 2.1 milyar dolar düzeyinde olması bekleniyordu.
Cari işlemler açığı, Şubat 2016’da, geçen yılın Şubat ayına göre 1 milyar 524 milyon dolar azalarak 1 milyar 785 milyon dolar oldu. Merkez Bankası açıklamasına göre, Şubat ayı sonucuyla birlikte, 12 aylık cari işlemler açığı 30 milyar 511 milyon ABD doları oldu. Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1.478 milyon ABD doları azalarak 1.962 milyon ABD dolarına düşmesi ve birincil gelir dengesi açığının 99 milyon ABD doları azalarak 717 milyon ABD dolarına gerilemesi etkili olmuştur. Öte yandan, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirler 228 milyon ABD doları azalarak 495 milyon ABD dolarına düşmüştür.
Parasal olmayan altın kalemi altında, net altın ihracatı bir önceki yılın Şubat ayına göre 292 milyon ABD doları azalarak 1.213 milyon ABD doları olmuştur.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 170 milyon ABD doları tutarında azalarak 613 milyon ABD dolarına düşmüştür.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 121 milyon ABD doları azalarak 670 milyon ABD doları olmuştur.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), bir önceki yılın aynı ayına göre 695 milyon ABD doları azalarak 140 milyon ABD doları tutarında gerçekleşmiştir.
Portföy yatırımları 1.086 milyon ABD doları tutarında net giriş (net yükümlülük artışı) kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 444 milyon ABD doları ve 744 milyon ABD doları net alım yaptığı görülmektedir.
Yurtdışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili olarak, bankalar 76 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirmiştir. Diğer yatırımlar kaleminde 1.673 milyon ABD doları tutarında net çıkış (net varlık artışı) gerçekleşmiştir.
Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 2.914 milyon ABD doları, yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları da 1.813 milyon ABD doları tutarında net artış kaydetmiştir.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankacılık sektörü ve diğer sektörler sırasıyla 418 milyon ABD doları ve 864 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir. Bankalar, Şubat ayında kısa vadeli kredilerde net geri ödeyici, uzun vadeli kredilerde net kullanıcı olmuştur.
Resmi rezervler 646 milyon ABD doları artmıştır.”
Burçak Gezgin: Ekonomik veriler 4’te 4 yaptı
Şubat ayında beklentilerin altında kalan cari açığı değerlendiren Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin, büyüme, enflasyon ve sanayi üretimi verilerinin ardından cari açık verisinin de piyasa beklentilerinin üzerinde geldiğini, böylece verilerin 4’te 4 yaptığını söyledi.
Cari açığın düşmesinde en büyük olumlu katkıyı ihracatın yaptığını belirten Gezgin, özellikle yaz aylarında Türkiye ekonomisinin ve cari açığın en önemli destekçisi olan turizm gelirlerindeki düşüşün sürmesinin, cari açık verilerinde neden olacağı olumsuz etkiye işaret etti. Gezgin, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu son veriyle birlikte ekonomik veriler 4’te 4 yaptı. Özellikle ilk iki aylık cari açık verisi geçen yıla göre %27’lik iyileşme gösterirken, Şubat ayı cari açığı aylık bazda %30,7 geriledi. Şubat ayında cari açık rakamlarına en olumlu katkı dış ticaretten gelmiş görünüyor. Özellikle aylık bazda Şubat ayında %32’lik artış kaydeden ihracat rakamları, %18’lik artış kaydeden ithalat artış oranını sollayarak, cari açıktaki düşüş eğiliminin devam etmesini sağladı. Yıllık bazda cari açık da 2015 Temmuz ayından beri devam eden düşüşle birlikte 30.5 Milyar Dolar’a geriledi. Mevcut durumda net hata noksan rakamı yıllık bazda %4,5’lik bir cari açık/milli gelir oranına işaret ederek Türkiye ekonomisini destekleyici görünüme sahip.
Terör saldırılarının etkisiyle hizmet gelirlerinde yaşanan düşüşle birlikte turizm gelirlerinin düşmesi tehlikesi var. Turizmde düşüşün devam etmesi, olumlu cari açık verilerini olumsuza yöneltebilecek. Özellikle Şubat ayı verisine baktığımızda hizmet gelirlerinin yıllık bazda %32, aylık bazda ise %40 azaldığı görülüyor. Son dönemde ülkemizde yaşanan terör saldırılarıyla birlikte Türkiye’ye yönelik turizm talebinin azaldığı görülmüştü. Özellikle yabancı turist çıkışı verilerindeki gerilemenin hizmet gelirleri üzerindeki negatif etkiyi yansıttığı görülüyor. Şubat ayı verisiyle birlikte hizmet gelirleri yıllık bazda Mayıs 2015’ten beri devam eden düşüşünü de sürdürdü. Özellikle yaz aylarında Türkiye ekonomisinin ve cari açığın önemli bir destekçisi olan turizm gelirlerindeki düşüşün devam etmesi, olumlu cari açık verilerinin olumsuzlaşmaya başlamasına neden olabilir.”
Küresel risk iştahı artıyor
Küresel risk iştahındaki artıştan pozitif etkilenen yurt içi piyasalardaki sıcak paranın cari açıkta olumlu etkisinin görüldüğünü dile getiren Burçak Gezgin, “2016 yılında artış gösteren risk algısıyla birlikte, Şubat ayı verileri küresel risk iştahının da artış gösterdiğine işaret ediyor. Özellikle Şubat ayında net portföy yatırımları 1 milyar doları aşarken, yabancıların yurt içi portföy yatırımı da 1.25 milyar dolara ulaştı. Yurt içi piyasaların da bu olumlu para akışından pozitif etkilendiği ve sıcak paranın cari açık rakamları üzerinde de etkili olduğu görülüyor” dedi.
GIDAHATTI DERGİSİNİ ÜCRETSİZ İNDİRİN
(3)
