Dünya ekonomisinde yılın ilk çeyreğine ilişkin gerçekleşmelerde Euro Bölgesi için beklentilerin üzerindeki büyüme dikkat çekti.
Dünyanın lider alacak sigortası şirketi Euler Hermes, Brezilya’da ekonomik durgunluğun üst üste beşinci çeyrekte de devam etmesini, Orta ve Doğu Avrupa’dan 11 Avrupa Birliği üyesi için birinci çeyrek reel büyümedeki ivme kaybını, Japonya’nın birinci çeyrek büyümesini ve Hollanda’nın birinci çeyrekte 2015’in ilk çeyreğinden bu yana en yüksek büyümeyi kaydedişini manşetine taşıdığı Haftalık İhracat Risk Görünümü raporunu yayınladı.
Euler Hermes Baş Ekonomisti Ludovic Subran’ın sunumuyla yılın ilk çeyreği için haftanın verisi olarak Euro Bölgesi için beklentilerin üzerinde gelen yüzde 0,5’lik GSYH büyümesi olduğuna vurgu yapılan raporda öne çıkan başlıklar şöyle:
Brezilya henüz dibi görmedi!
Brezilya’da Mart ayında, perakende satışlarının da olumsuz anlamda sürpriz yapmasıyla merkez bankası tarafından hesaplanan büyüme göstergesi yıllık yüzde 6,3’lük daralmaya işaret etti.
Henüz son çeyrek GSYH verileri açıklanmamış olsa da yakın zamanda yayınlanan yüksek frekanslı veriler üst üste beşinci çeyrekte de resesyonun devam ettiğine işaret ediyor ve bunda siyasi gündemin özel sektör güvenini yeni diplere çekmesinin de etkisi var. Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in senatonun duruşmaya çıkması doğrultusunda karar vermesiyle 180 günlüğüne görevinden azledilmesi üzerine Başkan Yardımcısı Michel Temer geçici olarak onun yerini aldı. Soruşturma sürecine yönelik belirsizlik ekonomik faaliyetleri olumsuz etkiliyor. 2015 yılında yüzde 25 artan iflasların 2016 yılında + yüzde 22’yle yine ciddi olarak artmaya devam etmesi bekleniyor (dünya çapında en kötü performans). Özellikle de, Mart 2016 itibariyle geriye doğru yıllık yüzde 92 artan “büyük çaplı şirketler”in durumu endişe verici. 2016 yılı için büyüme tahminimiz -%3,5 olsa da riskler aşağı yönde çünkü geçtiğimiz yıl Şubat ayında yüzde 5,8 olan işsizlik oranı bu yıl aynı ay yüzde 8,2’ye yükseldi.
Orta ve Doğu Avrupa büyüme oranları karışık!
Orta ve Doğu Avrupa’da ortalama büyüme oranının hafif yavaşlaması beklenirken, Rusya ekonomisi beklenildiği gibi birinci çeyrekte yıllık yüzde 1,2 yavaşladı. Rusya’nın 2016 yılında yüzde 0,9 seviyesinde küçülme kaydetmesi bekleniyor.
İlk tahminler, Orta ve Doğu Avrupa’dan 11 AB üyesi ülke için birinci çeyrek GSYH büyümesinin ivme kaybederek yıllık yaklaşık yüzde 3 civarına gerilediğini gösteriyor. 2016 yılında 11 Orta ve Doğu Avrupa üyesi ülkenin ortalama büyüme oranının hafif yavaşlayarak yüzde 3’e gerilemesini bekliyoruz (2015 yılında +%3,4’tü).
Japonya: Beklentilerden iyi büyüme!
Japonya’da 2015’te yüzde 0,6 olan büyümenin 2016’da yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Özel tüketimin yeniden artış göstermesi ve kamu harcamalarının (hem tüketim hem yatırım harcamalarının) hızlanmasıyla ilk çeyrekte GSYH büyümesi çeyreklik bazda yüzde 0,4 oldu (2015 yılı son çeyreğinde -%0,4’tü). Özel yatırımlar –hem konut hem de konut dışı alt bileşenlerde- ikinci çeyrektir üst üste daralmaya devam etti. Artan ihracatla net ihracat büyümeyi destekledi. Öncü göstergeler hantal bir büyümeye işaret ediyor. Hem Japon merkez bankasının Tankan anketi hem de Markit/Nikkei anketinde ikinci çeyrekte iş koşulları zayıflıyor (yeni siparişlerde düşüş). Tüketici güveni düşük bir seviyede. Bu çerçevede yetkililer daha fazla destekleyici önlem düşünüyor. Yakın zamanda gerçekleşen depremden etkilenen bölge için hazırlanan yardım paketine ek olarak ek bir mali paket de (GSYH’nin %1’ine yakın) gündemde. Bu yurtiçi talebe destek vermenin yanında yenin (JPY) değer kazanmasının olumsuz etkilerini de (azalan fiyat rekabetçiliği, zayıf denizaşırı yatırımlar ve artan deflasyonist baskılar da dahil) hafifletmeye yardımcı olacak. 2016 yılında GSYH büyümesinin %0,7 olmasını bekliyoruz (2015’te %0,6’ydı).
Hollanda: İnşaat öncülüğünde büyüme
Hollanda’da birinci çeyrekte GSYH büyümesi çeyreklik bazda yüzde 0,5’le bir önceki çeyreğin üzerinde (%0,3) ve 2015 yılı ilk çeyreğinden beri görülen en yüksek seviyede gerçekleşti. Özellikle inşaat yatırımlarındaki iyileşmenin de etkisiyle 2016 büyümesinin yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor.
ABD: Tüketim toparlanıyor ama benzin fiyatları tüketimi baskılıyor
Benzin satışlarındaki aylık yüzde 2,2’lik artış ve otomobil satışlarında aylık yüzde 3,2’lik artışla görülen toparlanma, Nisan ayında perakende satışlarının da aylık yüzde 1,3’le güçlü bir artış sergilemesini sağladı. Çekirdek satışlar aylık yüzde 0,9 ve yıllık yüzde 3,6’lık artışlarla ikinci çeyrek için olumlu sinyal verdi. Ancak, benzin satışlarındaki artışın ardında Şubat ayındaki yüzde 27’lik keskin fiyat çıkışının olması önümüzdeki dönemde genel olarak tüketimin azalabileceğine işaret ediyor. Bazı Fed üyeleri hâlen 2016 yılında 2-3 faiz artışının mümkün olduğunu ifade ediyor.
Euro Bölgesi: Geçici bir canlanma mı?
Euro Bölgesi’nde Nisan ayı için hem hizmetler hem de imalat sanayii PMI endeksleri Euro Bölgesinde büyümenin yatay seyredeceğine ve 2016 yılında yüzde 1,6 olacağına işaret ediyor.
Fransa ve Almanya’nın birinci çeyrekteki iyi ekonomik performansları Euro Bölgesinin çeyreklik bazda yüzde 0,5’le beklenenden iyi (ilk tahminler +%0,4 olacağı yönündeydi) bir büyüme yakalamasını ve 2015 yılı son çeyreğindeki yüzde 0,3’lük büyüme rekorunu aşmasını sağladı. Bölgenin büyümesine olumlu katkı yapan diğer ülkeler arasında İspanya (çeyreklik bazda +%0,8) ve Hollanda (+%0,5) vardı ama İtalya’da büyüme beklentiler dahilinde zayıf kaldı (+%0,3). Yurtiçi talep –özellikle özel tüketim- bölgesel büyümeyi sürüklemede başı çeken ihracatın yerini aldı. İkinci çeyrekte daha zayıf avro ve düşük petrol fiyatlarının etkilerinin yavaş yavaş azalmasıyla büyümenin hafifçe yavaşlamasını bekliyoruz (çeyreklik bazda %0,4).
Nijerya: Ekonomik sıkıntılar artıyor
Nijerya’da hükümet ülkenin para birimini (NGN) devalüe etmeme konusunda son derece kararlı olsa da bir noktada kur düzeltmesi yapmak zorunda kalma ihtimalleri giderek artıyor.
Militanların Nijer Deltası bölgesindeki petrol şirketleri binalarına yaptıkları saldırılar nedeniyle günlük ham petrol üretimi 800 bin varil azalarak (-%40) 1,4 milyon varile geriledi. Petrol üretimindeki azalma düşük petrol fiyatları nedeniyle ortaya çıkan bütçe açığı ve cari açık problemlerini daha da kötüleştiriyor. Azalan petrol gelirleri aynı zamanda yakın dönemde hükümetin benzin fiyatlarını da yüzde 67 arttırmasına neden oldu ve bu da birçok gösteriyi ve sendika grevlerini beraberinde getirdi. Diğer yandan Nisan ayında tüketici fiyatları yıllık yüzde 13,7 arttı (Mart ayında %12,8) ve benzin fiyatlarındaki artışın ileride fiyatlar üzerinde yukarı yönde daha fazla baskı yapması bekleniyor.
Tayland: Büyüme hafif tırmanışa geçti
Tayland’da öncü göstergeler daha zayıf tüketici ve reel sektör güvenine işaret ediyor ve önümüzdeki dönemde ihracattaki büyüme Çin ve ABD dahil ana ticari ortaklardaki zayıf talep büyümesi nedeniyle durağan seyredebilir.
Yurtiçi talepteki güçlü büyümeyle ilk çeyrekte GSYH büyümesi hızlanarak yıllık yüzde 3,2’ye ulaştı (2015 yılı son çeyreğinde %2,8’di). Hükümetin dar gelirli kırsal kesim vatandaşları, çiftçiler ve KOBİ’ler için kredi koşullarını rahatlatması dahil aldığı bazı önlemler özel tüketim ve yatırım harcamalarının büyümenin ana destekleyicisi olmasını sağladı. Hizmetler sektöründeki güçlü büyümeyle ihracat toparlandı. Arz tarafında iyileşmede: Otel, restoran ve inşaat sektörlerindeki hızlı büyüme ve ulaşım ve toptan ticarette güçlü büyüme belirleyici oldu. İmalat sanayii ve tarım da üretim azaldı. 2016 yılı için GSYH büyümesinin +%3,2’yle %4 olan uzun dönem ortalamasının altında kalması bekleniyor (2015’te +%2,8’di). Ekonomik faaliyetler büyüme yanlısı makro politikalar tarafından desteklenecek (mali ve parasal).
GIDAHATTI DERGİSİNİ ÜCRETSİZ İNDİRİN
(5)
