En fazla ihracat yapılan 31 tarımsal ürün Türkiye’ye 10 yılda 48,5 milyar dolar döviz kazandırdı. 2006-2015 tarım ürünlerinde ihracata en büyük katkı 10,3 milyar dolarla fındıktan, 5,9 milyar dolarla üzümden sağlandı. Tarımda gelişmiş ülkeler, ürettikleri tarımsal ürünleri daha iyi değerlendirmek için ham ürün satma yerine işlenmiş ihracata ağırlık veriyor. Böylece ürüne katma değer kazandırarak ihracattan çok daha fazla gelir elde ediyorlar.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin derlediği verilere göre, en fazla ihracat yapılan ve tarımda ihracatın yıldız ürünleri olan 31 tarımsal ürünün, Türkiye’ye 10 yılda 48,5 milyar dolar döviz kazandırdı.
100-150 yıldır Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden olan fındık, üzüm, tütün, kayısı, incir gibi ürünlere son 20-30 yıldır domates, limon, yumurta, mercimek, portakal, mandalina gibi ürünlerin de dahil etti.
Fındık ihracatı 10 yılda 10,3 milyar doları geçti
2006-2015 dönemini kapsayan 10 yıllık rakamlara bakıldığında, tarım ürünlerinde ihracata en büyük katkının 10 milyar 327,1 milyon dolarla fındıktan, 5 milyar 878,7 milyon dolarla üzümden sağlandı.
10 yıllık ihracat tütünde 4 milyar 387,8 milyon, domateste 3 milyar 759,5 milyon, kayısıda 3 milyar 484,9 milyon, limonda 2 milyar 639,1 milyon, incirde 2 milyar 152,1 milyon, yumurtada 1 milyar 912 milyon, mercimekte 1 milyar 761,7 milyon, portakalda 1 milyar 604,6 milyon, mandalinada 1 milyar 405,5 milyon, kirazda 1 milyar 373,8 milyon, zeytinde 1 milyar 242,9 milyon doları buldu.
Bu dönemde 943 milyon dolarlık pamuk, 707,8 milyon dolarlık biber, 607,7 milyon dolarlık tavuk eti, 530,8 milyon dolarlık haşhaş tohumu,523,8 milyon dolarlık salatalık, 473,2 milyon dolarlık nohut, 419,8 milyon dolarlık buğday, 321,2 milyon dolarlık ceviz, 289,2 milyon dolarlık elma, 257,3 milyon dolarlık Antep fıstığı, 240,1 milyon dolarlık soğan, 231,3 milyon dolarlık ayçiçeği, 220,4 milyon dolarlık çilek, 209,5 milyon dolarlık şeftali, 206,3 milyon dolarlık kabak,178,6 milyon dolarlık mısır, 134 milyon dolarlık patates ve 122,5 milyon dolarlık kestane ihracatı yapıldı.
31 üründe 10 yıllık dönemdeki ihracat 48 milyar 546,2 milyon dolara ulaştı.
“Gelişmiş ülkeler ürüne katma değer katarak ihraç ediyor”
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, söz konusu rakamların ham ürün ihracat rakamları olduğunu, bunların işlenip, gıda ürünü haline getirilip ihraç edildiğinde çok daha büyük kazançlar sağlayabildiğini belirterek, “Tarımda gelişmiş ülkeler, ürettikleri tarımsal ürünleri en iyi şekilde değerlendiriyor. Ham ürün satma yerine işlenmiş ihracata ağırlık veriyor. Ürüne katma değer katarak ihracattan çok daha büyük gelir elde ediyorlar”dedi.
2015 yılında Fransa 15,3 milyar dolarlık tarım ürünü, 49,8 milyar dolarlık gıda, Hollanda 17,8 milyar dolarlık tarım ürünü, 46,9 milyar dolarlık gıda, Almanya 12 milyar dolarlık tarım ürünü, 49,8 milyar dolarlık gıda, Çin 22,7 milyar dolarlık tarım ürünü, 36,2 milyar dolarlık gıda, İspanya, 18,6 milyar dolarlık tarım ürünü, 24,3 milyar dolarlık gıda, İtalya 6,3 milyar dolarlık tarım ürünü, 31,1 milyar dolarlık gıda ihraç etti.
ABD’nin 50,4 milyar dolarlık tarım ürünü, 57,8 milyar dolarlık gıda, Brezilya’nın 29 milyar dolarlık tarım ürünü, 28,3 milyar dolarlık gıda, Kanada’nın 23,8 milyar dolarlık tarım ürünü, 19,4 milyar dolarlık gıda ihracatı bulunuyor.
Türkiye 2015 yılında 10,78 milyar dolar gıda ihracatı yaparken 6,1 milyar dolarlık tarım ürünü ihraç etti.
Tarım ve gıda ihracatında gıdanın payı
İtalya’da toplam gıda ve tarım ihracatının yüzde 83,2’sini, Almanya’da yüzde 80,6’sını, Fransa’da yüzde 76,5’ini, Hollanda’da yüzde 72,5’ini gıda ürünleri oluşturuyor.
Bu oran ABD’de yüzde 53,4’e iniyor, Kanada’da yüzde 44,9’a, Brezilya’da yüzde 49,4 ile yüzde 50’nin altına düşüyor. ABD, Kanada ve Brezilya çok büyük ham tarım ürünü ihracatçısı ülkeler. Türkiye’de bu oran yüzde 63,8’de kalıyor.
Bayraktar, Türkiye’nin de artık tarımda işlenmiş ürün ihracatına daha fazla ağırlık vermesi gerektiğine işaret ederek, kırsalda tarım ile gıda sanayinin entegrasyonunu tam olarak sağlaması gerektiğini belirtti.
2015 yılında tarım ve gıda ihracatı
2015 yılında tarım ve gıda ihracatı, ABD’de 108,2, Fransa’da 65,1, Konya kadar toprağı, 16 milyon nüfusu olan Hollanda’da 64,7, Almanya’da 61,8, Çin’de 58,9, Brezilya’da 57,3, Kanada’da 43,2, İspanya’da 42,9, İtalya’da 37,4 milyar dolar oldu. Türkiye’de ise 16,88 milyar dolarda kaldı.
(28)
