BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) uluslararası piyasalarda beş temel gıdadaki fiyat değişimlerini yansıtan FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ekim ayında özellikle süt ürünleri fiyatlarındaki azalmadan dolayı düştü. Küresel gıda fiyatları, 2011 yılı başında ulaştığı tüm zamanların rekorunun ortalama yüzde 27 altına geriledi. FAO’ya göre, dünya tahıl üretimi ve stok seviyeleri, 2018’de yeni bir rekor kıracak.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi uluslararası pazarlarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş ana gıda maddesinin fiyatları ve ticareti takip edilerek ölçülüyor.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ekim ayında, bir önceki aya göre 2.2 puan (yüzde 1,3) azalışla, 176.4 puana düştü. Endeks, Ekim’deki düşüşe karşın, Ekim 2016’daki seviyenin yüzde 2,5 üzerinde bulunuyor.
Fotoğraf: ©FAO/Shah Marai
En büyük düşüş süt ürünlerinde
FAO Gıda Fiyat Endeksi, özellikle süt ürünleri fiyatlarındaki azalmaya bağlı olarak düştü. FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre 9.4 puan (yüzde 4,2) düşerek, 214.8 puan seviyesinde oluştu. Böylece süt ürünleri fiyatlarında Mayıs ayından bu yana her ay yaşanan artış durmuş oldu.
FAO’nun belirlemelerine göre, uluslararası piyasalarda tereyağı ve tam yağlı süz tozu fiyatları Ekim’de düşerken, bunda ithalatçıların Okyanusya’dan yeni arz beklemesi etkili oldu. Ayrıca AB’deki düşük talep ve bol müdahale stoklarının, yağsız süt tozu fiyatlarını düşürmesi de rol oynadı.
Ekim ayında düşüş gözlenen bir diğer endeks olan FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi de, Eylül ayına göre 1.8 puan (yüzde 1,1) azalışla, 170 puana geriledi. Endeksteki düşüşte, olumlu üretim beklentilerinin ışığında palm ve soya yağı fiyatlarının düşmesi etkili oldu.
FAO Şeker Fiyat Endeksi de, en büyük ihracatçılardan Brezilya’nın para biriminin zayıflaması; AB ve Rusya Federasyonu’nda pancar üretiminin artacağı beklentisiyle, Ekim ayında 1.4 puan (yüzde 0,7) düşerek, 203 puan değerini aldı.
FAO Et Fiyat Endeksi ise domuz ihracatçıları arasındaki rekabet ve yavaşlayan ithalat talebinin uluslararası fiyatları aşağı çekmesiyle, Eylül ayına göre 1.6 puan (yüzde 0,9) düştü ve 172.7 puan seviyesinde oluştu.
Ekim ayında artış gözlenen tek endeks, FAO Tahıl Fiyat Endeksi oldu. Buğday fiyatlarının genel olarak düşük seyretmesine rağmen, pirinç fiyatlarındaki artışın etkisiyle endeks, Ekim’de yüzde 0,4 artarak, 152.8 puan oldu.
Tahıl üretimi yeni bir rekor yolunda
FAO tarafından açıklanan yeni Tahıl Arz ve Talep Özeti’ne göre de, 2017 küresel tahıl üretimi 2016’daki rekoru az bir farkla geçecek.
İri tanelilerin dünya çapındaki üretimi Güney Amerika ve Afrika’nın kuzeyindeki genişlemeler sayesinde yeni bir rekora gidiyor. Buğday üretiminde ise bunun tersine büyük ölçüde ABD’de azalan hasatlar sebebiyle az oranda düşüş görülecek. Küresel pirinç üretiminin ise büyük ölçüde istikrarlı kalması bekleniyor.
Dünya tahıl stoklarının 2018 sezonu sonunda yeni bir rekora ulaşması beklenirken, FAO gelecek yıl dünya tahıl kullanımında yüzde 1’lik genişleme öngörüyor. Küresel pirinç ve iri taneli stoklarının da yeni rekor kırması bekleniyor.
Bol ihraç arzı ışığında ana ihracatçılar arasındaki rekabetin gelecek yıl sıkı kalması bekleniyor. Mısır, sorgum ve pirincin küresel ticaret hacminin büyümesi ve buğdaydaki düşüşü dengelemesi öngörülüyor.
FAO 9 Kasım’da açıklayacağı “Gıda Görünümü” raporunda, temel gıda ürünlerindeki eğilimlere dair daha kapsamlı bilgi ve analizlerini sunacak.
(45)
