Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayınladı. Tüketici enflasyonunda gıda ve tütün fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak belirgin artış olduğu belirtilen raporda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonundaki artışta, taze meyve sebze grubunun belirleyici olduğu vurgulandı.
Merkez Bankası tarafından yapılan değerlendirmede, Temmuz ayı Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde de ifade edildiği üzere işlenmemiş gıda ve tütün fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak tüketici enflasyonunda belirgin bir artış gerçekleştiği belirtildi.
Temmuz ayında tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskıların nispeten zayıf seyrettiğine de işaret eden Merkez Bankası değerlendirmesinde, şu ifadelere yer verildi:
“Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 1,16 oranında artmış ve yıllık tüketici enflasyonu 1,15 puan artarak yüzde 8,79 olmuştur.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda ve alkol-tütün gruplarının katkılarında sırasıyla 0,71 ve 0,35 puanlık artışlar gözlenmiştir. Bu dönemde, hizmet grubunun katkısı 0,12 puan artarken temel mal grubunun katkısı 0,10 puan azalmıştır. Enerji grubunun katkısında ise belirgin bir değişim olmamıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinde Temmuz ayında kayda değer bir değişim gözlenmemiştir. Bu dönemde ana eğilim temel mal grubunda gerilemiş, hizmet grubunda ise yükselmiştir.
Lokanta-otel grubunda en yüksek aylık artış
Temmuz ayında hizmet fiyatları yüzde 1,07 oranında artarken grup yıllık enflasyonu 0,30 puan yükselerek yüzde 8,55 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde yükselmiş, diğer alt gruplarda ise yataya yakın seyretmiştir. Aylık gelişmelere bakıldığında, haberleşme grubundaki güçlü fiyat artışında internet ücretlerindeki yükseliş öne çıkarken ulaştırma grubunda şehirlerarası otobüs ve uçak bilet fiyatlarındaki artışların belirleyici olduğu görülmüştür. Diğer hizmetler grubunda fiyatlar paket tur kaynaklı yükselmiş, lokanta-otel grubunda ise gıda fiyatlarına bağlı olarak yılın en yüksek aylık fiyat artışı kaydedilmiştir. Kiraların aylık artış hızı Temmuz ayında bir miktar yavaşlamıştır.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,31 puan azalarak yüzde 8,82 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyondaki düşüşü dayanıklı mallar sürüklemiştir.
Enerji fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,40 oranında azalmıştır. Bu dönemde enerji enflasyonunun ana belirleyicisi, uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemeyle yüzde 1,52 oranında düşen akaryakıt fiyatları olmuştur. Böylece enerji grubu yıllık enflasyonu yüzde 2,40 ile düşük seyrini sürdürmüştür.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 3,05 puan artarak yüzde 9,69 olmuştur. Bu gelişmede yıllık enflasyonu yüzde 32,83’e yükselen taze meyve ve sebze grubu belirleyici olmuş, bu kalemler dışlandığında gıda fiyatlarında yıllık enflasyon gerilemiştir. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 11,24’e yükselmiş, bu grupta sebze (yüzde 26,22) ve meyve kalemlerindeki (yüzde 42,21) yıllık fiyat artışları dikkat çekmiştir. Kırmızı et fiyatları ise yüzde 1,81 ile bir önceki ay olduğu gibi yüksek bir oranda artmış, ancak grup yıllık enflasyonundaki gerileme sürmüştür. Diğer taraftan, işlenmiş gıda fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,71 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu ise yüzde 8,33 ile yatay seyretmiştir.
Temmuz ayında alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar, sigara fiyatlarındaki artışların etkisiyle, yüzde 7,05 oranında yükselmiştir. Bu artışla beraber tütün ürünlerinde yıllık enflasyon yüzde 19,59 ile son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Fiyat artışının ay ortasında gerçekleşmesi nedeniyle enflasyon üzerindeki yukarı yönlü etkinin Ağustos ayında zayıflayarak sürmesi beklenmektedir.”
(5)
