Merkez Bankası, 2016 yılı için enflasyon tahminini değiştirmez, 2017 enflasyon tahminini yüzde 6’dan yüzde 6,5’a yukarı yönlü revize ederken; gıda enflasyonu tahminini 2016 için yüzde 8’den yüzde 6’ya, 2017’de ise yüzde 8’den yüzde 7’ye aşağı yönlü revize etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2016 Yılı IV. Enflasyon Raporu’nu açıkladı. Raporun sunulduğu toplantıda konuşan Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, gıda enflasyonundaki gelişmelere de değindi. İşte Çetinkaya’nın konuşmasından gıda enflasyonundaki gelişmeler:
Gıda enflasyonu neden yavaşladı?
“2016 yılının üçüncü çeyreği sonu itibarıyla tüketici enflasyonu yüzde 7,28 oranına gerileyerek Temmuz Enflasyon Raporu tahminlerinin alt bandına yakın gerçekleşti. Enflasyonda kaydedilen düşüşte temel mal ve işlenmemiş gıda enflasyonu etkili olurken tütün ve enerji gruplarında yıllık enflasyon yükseldi. Böylece, işlenmemiş gıda ve tütün dışı enflasyondaki azalış daha sınırlı oldu ve bu kalemde Temmuz Enflasyon Raporu tahminlerinin üst bandına yakın bir gerçekleşme kaydedildi. Döviz kurunun birikimli etkilerinin azalması ve talep koşullarının zayıflamasının yanı sıra Eylül ayı itibarıyla ılımlı seyreden ithalat fiyatları enflasyon görünümüne olumlu katkı sundu. Üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar bu dönemde zayıf seyretti. Diğer taraftan tütün ürünlerindeki fiyat artışı ve akaryakıt ürünlerinden alınan vergi oranlarındaki düzenlemeler, enflasyondaki iyileşmeyi sınırlayan unsurlar olarak öne çıktı. Bu çerçevede, yılın üçüncü çeyreğinde tüketici enflasyonu dalgalı bir seyir izlerken, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürdü.
Bir önceki çeyrekte bir miktar yükselen gıda yıllık enflasyonu, yılın üçüncü çeyreğinde belirgin oranda geriledi ve Temmuz Enflasyon Raporunda öngörülen patikanın oldukça altında gerçekleşti. Gıda enflasyonundaki yavaşlamada turizm sektörü talebindeki gerileme, Rusya’ya yapılan ihracatta kaydedilen düşüş ve kırmızı ette alınan tedbirlerin etkileri hissedildi. Taze meyve ve sebze dışı gıda enflasyonu Eylül ayı itibarıyla yüzde 4,78 ile son beş yılın en düşük seviyesine geriledi. Diğer taraftan, iktisadi faaliyet ve gıda enflasyonundaki yavaşlamaya karşın hizmet enflasyonu özellikle reel birim işgücü maliyetleri ve kira artışına bağlı olarak yüksek seyrini korudu.
2016 ve 2017 için gıda enflasyonu tahmini
İşlenmemiş gıda enflasyonundaki mevcut eğilimin yanı sıra turizm sektöründeki daralmanın gıda talebini düşürücü etkisini de dikkate alarak, Temmuz Enflasyon Raporu’nda yüzde 8 olacağını varsaydığımız 2016 yıl sonu gıda enflasyonunu, yüzde 6’ya güncelledik. Gıda talebindeki turizm sektörü kaynaklı nispeten zayıf seyrin 2017 yılında da bir ölçüde devam etmesi ve Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme Komitesi (Gıda Komitesi) kapsamında alınacak tedbirlerin etkisiyle 2017 yılında da gıda enflasyonunun tarihsel ortalamalarına göre düşük seviyelerde gerçekleşeceğini öngörmekteyiz. Bu çerçevede, 2017 yıl sonu gıda enflasyonu varsayımımızı yüzde 8’den yüzde 7’ye düşürdük.”
Gıda Komitesi çalışmaları
Fiyat istikrarına kalıcı olarak ulaşmanın kurumlar arası işbirliği ile mümkün olacağını, ayrıca, enflasyonun halen hedefin üzerinde seyretmesinde ve belirli ürünlerdeki fiyat oynaklığında yapısal faktörlerin etkili olduğunu daha önce ifade ettiğini hatırlatan Çetinkaya, bu konulara ilişkin çalışmalarının devam ettiğini kaydetti.
Geçen Gıda Komitesi’nin yeniden yapılandırılmasına ve sekretaryasının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yürütülmesine karar verildiğini vurgulayan Çetinkaya, şöyle devam etti:
“Komite Başbakan Yardımcısı başkanlığında toplanacak ve gıda fiyatlarına ilişkin tedbirler etkin bir şekilde değerlendirilecektir. Komite yeni yapısı ile ilk toplantısını gerçekleştirdi ve çalışmalara başladı. Gıda ürünlerinde arz ve fiyat hareketlerini yakından izleyerek zamanında tedbir almaya imkan sağlayacak bir erken uyarı sistemi kurulması, gerektiğinde dış ticaret mekanizmalarının sektör dengeleri de gözetilerek devreye sokulması, toptan ve perakende gıda piyasasında rekabet koşullarını iyileştirecek düzenlemeler yapılması, fire oranlarını azaltacak lojistik tedbirlerin alınması ve etkin tarım finansman modelleri geliştirilmesi Gıda Komitesi’nin başlıca gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Gıda Komitesi kapsamında yapılan çalışmalar, ülkemizde kalıcı fiyat istikrarına ulaşılması konusunda kurumların gösterebileceği ortak çabaya dair değerli bir örnek teşkil ediyor. Öte yandan, gıda konusunun dezenflasyon sürecini yavaşlatan yapısal unsurlardan sadece bir tanesi olduğunu da vurgulamak isterim. Enflasyonda katılığa neden olan diğer yapısal konulara ilişkin çalışmalarımızı da aşamalı olarak kamuoyunun gündemine sunacağız.
Gıda konusunun, dezenflasyon sürecini yavaşlatacak yapısal unsurlardan sadeci bir tanesi olduğunu vurgulamak isterim. Enflasyonda katılığa neden olan diğer yapısal konulara ilişkin çalışmalarımızı da aşamalı olarak kamuoyunun gündemine sunacağız.”
Enflasyonda 2017 yılı öngörüleri
2016 yılında ekonomideki büyümenin ılımlı bir oranda gerçekleşmesini beklediklerini, cari işlemler açığında kısa dönemde bir miktar artış görüleceğinin tahmin edildiğini vurgulayan Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya, şöyle devam etti:
“Teşvik paketleri 2017’de büyümeye olumlu etki yapacaktır. Ham petrol varsayımımızı 2016 yılı için 44 dolarda sabit tuttuk, 2017 için 54 dolara yükselttik. Gıda enflasyonu tahminini 2016’da yüzde 8’den yüzde 6’ya çektik. Gıda enflasyonu tahminini 2017’de yüzde 8’den yüzde 7’ye çektik.
Enflasyonu düşürmeye odaklı ve temkinli bir politika duruşu altında, enflasyonun yüzde 5’lik hedefe kademeli olarak yakınsayacağını; 2016 yılında yüzde 7,5 olarak, 2017 yılında ise yüzde 6,5 olarak gerçekleşeceğini öngörüyoruz.
2016 sonunda enflasyonun yüzde 70 olasılıkla yüzde 7,0-,8,0 aralığında -orta noktası yüzde 7,5- gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (önceki %6,6-8,4 ile %7,5). 2017 sonunda enflasyonun yüzde 70 olasılıkla yüzde 5,0-8,0 aralığında -orta noktası yüzde 6,5- gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (önceki %4,3-7,7 ile %6,0). Orta vadede enflasyonun yüzde 5 seviyesinde istikrara kavuşmasını bekliyoruz(önceki %5,0).
(4)
