Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) belirlemelerine göre, 2014 yılında girişimlerdeki Yabancı Kontrol Oranı (YKO) yüzde 13,8 olarak gerçekleşirken, imalat sanayi alt sektörlerinde en yüksek YKO yüzde 89,6 ile Tütün ürünleri imalatı sektöründe oldu.
TÜİK, Yabancı Kontrollü Girişim İstatistikleri, 2014 verilerini açıkladı. Üretim değerine göre; 2014 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistiklerinin (YSHİ) tamsayım kapsamındaki girişimlerde Yabancı Kontrol Oranı (YKO) 2013 yılında yüzde 13,4 iken, 2014 yılında yüzde 13,8’e yükseldi.
Yabancı Kontrol Oranı 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 yıllarında sırasıyla yüzde 14,4, yüzde 14,3, yüzde 14,1, yüzde 15,4, yüzde 14,7, yüzde 14,1, yüzde 13,6’ydı.
Yıllar İtibariyle Yabancı Kontrol Oranı, 2006 – 2014
Yabancı kontrolünde Alman girişimleri ilk sırada
Almanya menşeli girişimler 2014 yılındaki toplam üretimin %2,4’ünü kontrol etti. Tamsayım kapsamındaki girişimlerde 2014 yılında gerçekleştirilen toplam üretimin %2,4’ü Almanya’nın, %1,7’si A.B.D.’nin ve %1,5’i Fransa’nın kontrolündeydi.
Toplam Üretimde İlk 5 Ülkenin Kontrol Oranı, 2014
En yüksek YKO tütün ürünleri imalatında
Tütün ürünleri imalatının %89,6’sı yabancılar tarafından kontrol edildi. İmalat sanayindeki alt sektörlere bakıldığında en yüksek YKO %89,6 ile Tütün ürünleri imalatı sektöründe gerçekleşti. İkinci sırada %48,8 ile “Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler imalatı”, üçüncü sırada %40,5 ile “Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı” sektörü yer aldı.
İmalat Sanayinde Yabancı Kontrolünün En Yüksek Olduğu İlk 5 Bölüm, 2014
İmalat sanayindeki yabancı kontrollü üretim, orta-yüksek teknolojiye sahip alt sektörlerde yoğunlaştı. İmalat sanayinde, girişimlerin faaliyet gösterdikleri grupların teknoloji düzeylerine göre bakıldığında, yabancı kontrollü üretimin Orta-yüksek teknolojili grupta yoğunlaştığı (%56,4) görülürken, Yüksek teknolojili grup %4,4, Orta-düşük teknolojili grup %18,3, Düşük teknolojili grup %20,9 paya sahip oldu.
İmalat Sanayindeki Yabancı Kontrollü Üretimin Teknoloji Düzeylerine Göre Dağılımı, 2014
Yabancı Kontrollü Girişim nedir?
Yabancı kontrollü girişim, yurt içinde faaliyet gösteren ancak doğrudan ya da dolaylı olarak yurt dışında yerleşik bir birim tarafından kontrol edilen girişim olarak tanımlanıyor. Yabancı kontrollü girişim istatistikleri, Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiksel Sınıflaması, NACE Rev.2’ye göre sınıflandırılıyor. YSHİ tamsayım kapsamı ise 20 veya daha fazla çalışanı olan girişimler ile bazı özellikli faaliyet sınıflarında faaliyet gösteren girişimlerden oluşuyor.
TÜİK’in çalışmasının kapsamını, 2014 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (YSHİ) araştırmasının tamsayım kapsamındaki 104 bin 564 girişim oluşturdu. 2014 YSHİ kapsamındaki tüm girişimlere ait üretim değerinin %83’ünden fazlasına sahip olan bu girişimlerden 2 bin 459’u yabancı kontrolünde.
GIDAHATTI DERGİSİNİ ÜCRETSİZ İNDİRİN
(4)