Türkiye-Rusya ilişkilerinde başlayan normalleşme süreci, Rusya’nın Türk ihracatçılar için yeniden öncelikli pazarlar arasına girmesini sağladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Hükümetimizin attığı olumlu adımlarla ihracatçılarımızın önümüzdeki dönemde Rusya’daki kayıplarını telafi edeceklerine inanıyoruz” dedi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2016’nın ikinci çeyrek gerçekleşme ve üçüncü çeyrek beklentilerini içeren ihracatçı eğilim anketi sonuçlarını açıkladı. Anket, ihracatçıların yatırım planlarından üretimlerine, yeni pazar hedeflerinden genel karlılık düzeylerine, piyasa tahminlerinden istihdama kadar birçok alanda beklentileri ortaya koydu.
TİM üyesi 487 firmanın 21 Haziran – 2 Ağustos 2016 tarihleri arasında katıldığı ankete göre, ihracatçıların ilk kez girmeyi hedeflediği pazarlar arasında ABD %16 oranıyla ilk sıradaki yerini korurken, Rusya %12,1, İran %10,3, Çin %9,7 ve Almanya %9,4 oranlarıyla diğer hedef pazarlar olarak öne çıktı. Türkiye ile Rusya arasında karşılıklı olarak atılan olumlu adımlar, birinci çeyrekte hedef pazarlar arasında ilk 5’e giremeyen Rusya’yı yeniden ilk sıralara taşıdı.
İhracatçı Rusya’daki kayıplarını telafi edecek
Gelişmeleri değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, şunları söyledi:
“İhracatçılarımız bir yandan yeni pazarlara girerlerken, öte yandan Rusya gibi ihracat kaybı yaşadığımız ülkelere yeniden dönmeye başlıyorlar. Bu gelişmeler gelecekte ihracatımıza ciddi katkılar sunacak. Hükümetimizin de eşzamanlı attığı olumlu adımlarla ihracatçılarımız için riskler azalacak. 2014 yılının ilk 7 ayında Rusya’ya ihracat gerçekleştiren firmalarımızın sayısı 5 bin 665 iken, 2015 yılının aynı döneminde bu rakam yüzde 10 azalışla 5 bin 81’e, 2016’da ise 2 bin 674’e düşmüştü. 2015 yılında Rusya’ya ihracat gerçekleştiren firmaların sayısındaki azalışta bu ülke ekonomisindeki daralma etkili oldu. 2016 yılındaki gerilemede de hem yaşanan uçak krizi hem de Rusya ekonomisinde görülen daralma dikkat çekti. Hükümetimizin attığı olumlu adımlarla ihracatçılarımızın önümüzdeki dönemde Rusya’daki kayıplarını telafi edeceklerine inanıyoruz.”
İhracatçının yatırım planları, katma değeri yüksek ürüne odaklı
İhracatçıların yılın üçüncü çeyreğinde yatırıma yönelik beklentilerini de değerlendiren Mehmet Büyükekşi, “2016’nın üçüncü çeyreğinde ihracatçı firmaların yüzde 28,1’inin modernizasyon, yüzde 19,9’unun ise Ar-Ge ve inovasyon yatırımı planlayarak yüksek katma değerli ürünlere yöneldiği görülüyor. Ayrıca firmaların yurtdışı yatırım planlarında yüzde 15,4’ünün satış ve dağıtım ağını genişletme hedefini ilk sıraya alması yeni pazarlara verilen önemi gösteriyor. İhracatçılarımızın bir yandan katma değerli ürünlere yönelmeleri ve diğer yandan yurtdışında satış ağlarını genişletme hedefleri ihracatımıza büyük katkılar sağlayacak. Firmalarımızın bu yöndeki yatırım planlarına yönelmeleri bizlere umut veriyor” diye konuştu.
“Davul tokmakla buluştu”
Büyükekşi, Eximbank’ın Ekonomi Bakanlığı’na bağlanmasıyla ilgili ihracatçıların olumlu görüşler bildirdiğini de dile getirerek, “Ankete katılan firmalarımızın yüzde 88,6’sı, ihracatın geliştirilmesi için kurulan Eximbank’ın Ekonomi Bakanlığı’na bağlanmasının koordinasyonu artıracağını düşünüyor. Bu gelişmeyi ‘Davul tokmakla buluştu’ diye değerlendiriyoruz” dedi.
“Şimdiye kadar hiç verilmemiş teşvikleri bekliyoruz”
Anketin 21 Haziran – 2 Ağustos tarihleri arasında yapıldığını ve elde edilen verilere göre 15 Temmuz terörist paralel girişimin beklentilerde bir bozulmaya yol açmadığının görüldüğünü kaydeden Büyükekşi, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulundan çıkan kararlar bizler için kritik öneme sahip oldu. İhracatçılara yeşil pasaport verilmesini talep etmiştik, kanunlaştı. Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerine ayrı destekler verilmesini talep etmiştik, birkaç gün önce yönetmeliği Gazi Meclisimizden çıktı. İhracatçılar olarak bizler, taleplerimizin karşılığını hiçbir dönemde bu kadar hızlı almamıştık. Bu çerçevede, Hükümetimize şükranlarımızı sunuyoruz. Diğer taraftan, Sayın Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız ve ilgili Bakanlarımız tarafından dile getirilen ve önümüzdeki günlerde açıklanmasını beklediğimiz ihracatı ve yatırımları artıracak, şimdiye kadar hiç verilmemiş teşvikleri de dört gözle bekliyoruz.”
TİM Eğilim Anketine göre öne çıkan veriler şöyle:
Üç ihracatçıdan biri yeni pazarlara giriş yaptı
2016 yılının ilk çeyreğinde olduğu gibi ikinci çeyrekte de ihracatçıların üçte birinden fazlası yeni pazarlara giriş yaptı. Yeni pazarlara girdiğini bildiren firmaların oranı %34,9 seviyesinde iken, mevcut pazarlarda yeni müşteri kazanan firmaların oranı %51,5 oldu.
Üretime ve ihracata yönelik beklentiler olumlu
2016’nın üçüncü çeyreğinde ihracatçıların %76,5’i üretimin, %67’si de ihracatın azalmayacağı beklentisinde olduğunu belirtti. Bu veriler, önceki dönemle paralellik göstermesi dikkat çekti. Genel karlılık düzeyinin azalmayacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı geçen dönem %59,2 iken, bu dönem %58,5’e düştü.
Yerli hammadde kullanım oranı arttı
Ankete katılan ihracatçı firmalar, Nisan-Haziran 2016 döneminde, bir önceki döneme kıyasla üretimlerinde kullandıkları yurtiçi menşeli hammaddeleri %67,1’den %67,5’e artırdı. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörü olurken, en düşük olduğu sektör ise maden ve mücevher sektörü oldu.
İstihdam edilen personel sayısı arttı
Bir önceki çeyrekte firmaların ortalama çalışan sayısı 148 iken, ikinci çeyrekte bu 153 oldu. Ankete katılan firmaların %34,5’i üçüncü çeyrekte istihdamını artırmayı hedefliyor.
Komşularla ilişkiler gelişmeli
İhracatçıların önümüzdeki çeyrekte yatırım yapmasını veya mevcut yatırımlarını artırmasını sağlayacak etkenler olarak, “Türkiye’nin Rusya, Irak, Suriye ve Mısır ile ekonomik ve siyasi ilişkilerinin gelişmesi” görüşü %41,3 oranıyla ilk sırada yer aldı. İkinci sırada %23,3 ile yeni bir yatırım teşvik sistemi, üçüncü sırada da %16,4 ile de faizlerin düşmesi oldu.
İhracatçının yılsonu kur ve enflasyon beklentileri olumlu
İhracatçıların 2016 yılsonu piyasa beklentileri incelendiğinde, USD/TL kur tahmini 3,07, EURO/TL kur tahmini 3,36, EURO/USD parite tahmini ise 1,09 olarak gerçekleşti. İhracatçı firmaların 2016 yılsonu enflasyon tahmini %8,17 olurken, yılsonu büyüme beklentileri de %3,9 olarak öne çıktı.
(7)
