Orman ve Su İşleri Bakanlığı, kentsel kirlilik ve nitrata hassas su kütlelerinin bulunduğu nehir ve göller ile kentsel ve nitrata hassas alanları açıkladı. Bu bölgelerde su kalitesinin iyileştirilmesi için tedbirler alınacak.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafında hazırlanan Hassas Su Kütleleri ile Bu Kütleleri Etkileyen Alanların Belirlenmesi ve Su Kalitesinin İyileştirilmesi Hakkında Yönetmelik, 23 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete’nin Mükerrer Sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Hassas su kütlelerinin belirlenmesi
Besin elementleri açısından hassas su kütlelerinin ve bu kütleleri etkileyen kentsel ve nitrata hassas alanların tespit edilmesi, buna ilişkin ilke ve esasların ortaya konulması ve hassas su kütlelerinde su kalitesinin iyileştirilmesi için alınması gerekli tedbirlerin belirlenmesi amacıyla hazırlanan yönetmelik uyarınca, hassas su kütlelerinin belirlenmesinde, yönetmelik ekinde yer alan su kütlesi belirleme kriterleri ve bütün baskı unsurları da dikkate alınarak nehir, göl ve kıyı sularının su kütlelerine ayrılması, Su kütlelerine etki eden kentsel ve endüstriyel faaliyetler, tarım, tarım dışı arazi kullanımı ve hayvancılık faaliyetleri ile hidromorfolojik baskı unsurlarının ve kirletici yüklerin tespit edilmesi, Su kütlelerinin mevcut durumunun ortaya konması amacıyla fizikokimyasal parametreler, biyolojik kalite bileşenleri ve hidromorfolojik kalite bileşenleri izleme çalışmalarının yapılması, Baskı unsurları, kirlilik yükleri, izleme neticeleri ve su kütleleri arasındaki etkileşimin birlikte değerlendirilmesi esas olacak.
Hassas su kütlelerini besleyen drenaj alanı, kentsel ve tarımsal baskının değerlendirilmesi neticesinde nitrata hassas alan ve/veya kentsel hassas alan olarak tanımlanacak.
Hassas su kütleleri için neler yapılacak?
Koruma bölgelerinde ötrofikasyonun önlenmesi maksadıyla noktasal ve yayılı kaynaklı kirlilik ile alakalı tedbirler alınacak.
Nitrata hassas bölgelerde tarımsal kirliliğin önlenmesi maksadıyla iyi tarım uygulamaları yürütülecek. Kentsel hassas alanlarda endüstriyel tesislerden kaynaklanan besin elementi yükünün azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.
Hassas nehir su kütlelerinin belirlenmesi
Nehirler; drenaj alanı büyüklüğü, tip kriterleri ve bütün baskı unsurları da dikkate alınarak su kütlelerine ayrılacak. Belirlenen su kütlelerinde fizikokimyasal, biyolojik ve hidromorfolojik kalite bileşenleri açısından mevcut durum tespiti yapılacak. Belirlenin hassas nehir su kütlelerine yer verilen yönetmeliğe göre, hassas nehir su kütlelerinin belirlenmesinde kullanılan fizikokimyasal parametreler ve biyolojik kalite bileşenleri ile izleme sıklıkları da, yönetmelik ekindeki tabloya göre yapılacak.
Hassas göl su kütlelerinin belirlenmesi
Göl, baraj gölü ve göletler de; yüzey alanı büyüklüğü, tip kriterleri ve bütün baskı unsurları da dikkate alınarak su kütlelerine ayrılarak, fizikokimyasal, biyolojik ve hidromorfolojik kalite bileşenleri açısından mevcut durum tespiti yapılacak.
Kıyı suları ise tuzluluk, derinlik, dip yapısı kriterleri ile ekolojik kalite bileşenlerinden fitoplankton ve klorofil-a kullanılarak su kütlelerine ayrılacak.
Nitrata hassas alanların ve kentsel hassas alanların belirlenmesinde; Su kütlesini besleyen drenaj alanındaki kentsel atıksulardan ve endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan besin elementi yüklerinin miktarları, Drenaj alanında faaliyet gösteren tarımsal işletmelerin hayvan varlıklarından kaynaklanan hayvansal gübre miktarları, mera alanları ve tarımsal araziye uygulanan gübre miktarları kullanılarak yapılan hesaplamalardan elde edilen besin elementleri yükleri, Kentsel atıksulardan kaynaklanan besin elementi yükleri ile tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan yüklerin karşılaştırılması, Su kütlesinde gerçekleştirilen besin elementi ölçümleri, Hassas su kütlesinin membasından gelen kirlilik yükleri dikkate alınacak.
Belirlenen nitrata hassas alanlar ile kentsel hassas alanlar da yönetmelik ekinde açıkladı.
Su kalite hedefleri
Hassas su kütlelerinde su kalite hedefleri referans su kütleleri esas alınarak belirlenecek. Her tipe özgü referans su kütlesi bulunamaması durumunda, su kalite hedefleri su kütlesinin fiziksel, kimyasal, hidromorfolojik ve ekolojik özellikleri birlikte değerlendirilecek.
Nitrata hassas alanlarda uygulanacak tedbirler Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile müştereken, erozyon kontrolü gerektiren alanlarda alınacak tedbirler ise Bakanlıkça belirlenecek.
Kentsel hassas alanlarda uygulanacak tedbirleri ihtiva eden eylem planları, Bakanlık ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile müştereken 6 ay içinde hazırlanarak yayımlanacak.
Eylem planlarında yer alan tedbirlerin uygulanmasından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, nitrata hassas bölgelerde alınacak tedbirlerin uygulanmasından Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, erozyon ile alakalı tedbirlerin uygulanmasından ise Bakanlık sorumlu olacak.
Nitrata hassas alanlarda alınacak tedbirler ile erozyon kontrolü maksadıyla uygulanacak tedbirlere de yönetmelik ekinde yer verildi.
Yönetmelik kapsamında değerlendirilen su ortamlarının mevcut durumunun bozulmasına yol açan faaliyetler, ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarca denetlenecek ve gerektiğinde yaptırım uygulanacak.
Bakanlıkça geçiş suyu kütleleri 2019 yılına kadar belirlenerek hassasiyet durumları tespit edilecek.
(13)
