İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği’nin “İhracatın Öncü Birliği” Kitabı’nda, Türkiye ihracatının gelişme sürecine ışık tutan notlar dikkat çekiyor.
Türkiye’nin en eski ikinci ihracatçı birliği olan İstanbul Hububat Bakliyat ve Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği’nin, kuruluşunun 75. Yılı dolayısıyla yayınladığı “İhracatın Öncü Birliği” adlı kitap, İhracatımızın Tarihi, İthal İkamecilik Dönemi, Liberal Çağ, İhracatın Yıldızları, Fuarlarla Dünya Turu, Çikolata, Bisküvi ve Şekerin Hikayesi olmak üzere yedi bölümden oluşuyor. Editörlüğünü Sadi Özdemir ve Kenan Kaffar’ın yaptığı 175 sayfalık kitap, ihracatçılar için önemli bir belge niteliği taşıyor.
Karar defterinden dikkat çeken ayrıntılar
“İhracatın Öncü Birliği’ kitabında en çok dikkat çeken bölümlerden biri ise İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği’nin kayıt defterlerindeki ilginç kayıtların yer aldığı bölüm. Söz konusu bölümde İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği’nin 1966 yılından itibaren aldığı kararlarda dönemin başkanı Mümtaz Rek ve yönetim kurulunun imzası bulunuyor. Günümüzde milyarlarca dolarlık ihracata öncülük eden birliğin, o dönemlerde birkaç tonluk ihracat için aldığı kararlar tarihi belge niteliğindeki ‘karar defterlerinde’ yer alıyor. Bu defterler aslında Türkiye’nin ekonomi ve ihracat tarihine de ayna tutuyor. İşte bazı ilginç örnekler:
“Altın madalya veririz ama biraz aidat ödesinler”
8 Şubat 1982 tarihinde 5 milyon dolardan fazla ihracat yapan şirketlerin ödüllendirilmesi konusu yönetim kurulunca görüşüldü. Alınan kararda ödül alacak firmalar da açıklandı. Karar ise şöyle:
“1981 yılı başarılı ihracatçılarına verilecek madalya ve berat almak amacıyla birliğimize başvuruda bulunan birliğimiz ihracatçıları arasında yapılan değerlendirme sonucu, 5 milyon doların üstünde döviz girdisi sağlayan aşağıdaki üyelerimizin altın madalya ile ödüllendirilmesine, Özdoyuran Un, Transtürk Eksport, Goldtat, Roberto Kapeluto, Batı Pazarlama… Roberto Kapeluto firmasının ihracatını Mersin İhracatçı Birlikleri’nden tescilli olarak yapmış olması dikkate alınarak 5 milyon dolar üzerindeki hububat bakliyat ihracatı için birliğimize %00,5 nisbetinde bir nisbi aidat ödemesi şartıyla altın madalyaya hak kazanmasının uygun olacağına karar verilmiştir.”
Kanada ticaret heyetinin masraflarını kim ödeyecek?
26 Haziran 1969 tarihinde yaşananlar ise dönemin şartlarını açıkça gözler önüne seriyor. Başkanvekili Nusret Tamer’in başkanlığında toplanan yönetim kurulu, Kanada’dan gelecek ticaret heyetinin masraflarını ‘mali’ durum sebebiyle karşılamayacaklarını ifade etmiş. Kararda ise şu ifadeler yer alıyor:
“Kanadalı ticaret heyetinin memleketimizi ziyaretinin olumlu karşılandığına, ancak böyle bir ziyaret tertip edildiği takdirde, mali durumumuzun müsait olmaması sebebiyle birliğimizce bu heyetin bir meblağa baliğ olabileceği düşünülen masraflarına iştirakin mümkün olmayacağına, ihracatçılarımız ticaret odalarına da kayıtlı ve aidat ödedikleri, odaların daha geniş mali imkanları bulunduğu cihetle, bu husustaki masrafın odalar birliğince karşılanmasının uygun olacağına karar verilmiştir.”
Avusturya gazetesine ilan vermeye gerek yok!
31 Mart 1970 tarihinde gündem maddelerinden biri Avusturya’nın ‘Die Presse’ gazetesinde Türkiye için özel ilave yapılması. Ancak yönetim kurulu bu ilanın gerekli olmadığını düşünüyor. Alınan karar ise karar defterine, “Ticaret Bakanlığı’nın Avusturya’nın ‘Die Presse’ gazetesinde Türkiye için özel ilave neşri konusu ile ilgili yazılarından bilgi alındığına ve birliğimiz çalışma konusu ihraç ürünlerimiz yönünde ilan temininde fayda mülahaza olunmadığına karar verilmişti” şeklinde işlenmişti.
(7)
